اثر موعظه ، در دل مؤ من راستين
بِسْمِ اللّهِ الْرَّحْمنِ الْرَّحيمْ(همام بن شريح (يا همام بن عباده برادر زاده خواجه ربيع ) از شيعيان پاكدل امام على (ع ) بود) و به
فرموده امام صادق (ع )، او عابدى وارسته و كوشا بود، روزى در پاى سخنرانى امام على (ع ) حضور داشت ،
برخاست و عرض كرد: اى امير مؤ منان ! ويژگيهاى يك مؤ من (راستين ) را براى ما بيان كن ، به گونه اى كه
سيماى درخشان او را مى بينيم .حضرت على (ع ) بيش از سى ويژگى مؤ من را براى او برشمرد، نخستين سخنش اين بود:يا همام ، المؤ من هو الكيس الفظن ...(مؤ من ، همان انسان زيرك و هوشمند است ...)هنگامى كه همام ، ويژگيهاى مؤ من راستين را از زبان امام على (ع ) شيند، هنوز سخن امام ، تمام نشده
بود، او آنچنان تحت تاءثير قرار گرفت كه فرياد كشيد و بى هوش شد و به زمين افتاد (و از دنيا رفت ).امام على (ع ) فرمود: (به خدا، من از بى قرارى همام ، نگران و ترسان بودم ) سپس فرمود:هكذا تصنع الموعظة البالغة باهلها .(اندرزهاى رسا، اين چنين به شايستگان ، و آنان كه دلى پندپذير دارند، اثر مى گذارد).
زنده كدام است بر كوى يار
آنكه بميرد، به سر كوى يار
آنكه بميرد، به سر كوى يار
آنكه بميرد، به سر كوى يار
ديگر چنين سخنى نگو، كه شيطان اين سخن را بر زبانت آورده است ).(471)(به عبارت روشنتر: مشيت خدا بر اين تعلق گرفته بود كه همام به اين سبب از دنيا برود، و او شايستگى چنين
مرگى را داشت ، ولى در مورد من ممكن است ، سبب مرگم ، شايستگى شهادت باشد كه بالاتر از اين است )