يونس بن بُكَيْر بن واصل. - راویان مشترک نسخه متنی

يونس بن بُكَيْر بن واصل.

274يونس بن بُكَيْر بن واصل.

(حدود 120 - 199 ه . ق).

كنيه: ابوبكر، ابوبكير.

لقب: جمّال، كوفى، حافظ، شيباني.

طبقه: نهم.

از تبار او اطّلاعي در دست نيست جز آن كه پدرش بُكير از كارگزاران جعفر برمكى (1) بوده است. وي دو پسر به نام هاي بكر و عبدالله داشت و خود، شاگرد محمد بن اسحاق (متوفاي 151 ه . ق) و نيز راوي كتاب مغازي او معروف به السّير و المغازي بود. (2) .

يحيي بن معين و ساجي با اشاره به مرجئي بودن يونس، او را همانند پدرش، از درباريان دولت بني عباس و از ياران نزديك جعفر برمكي دانسته اند. (3) .

طبقه و منزلت روايي يونس.

و ي از راويان طبقه نهم و مورد توثيق و تمجيد بيشتر رجاليون اهل سنت مانند: بخارى، عجلى، ابن معين، ابن نمير، ابن عدى، ساجي وابن حبّان است. در اين ميان نسائي روايات او را قوي ندانسته و ابن حجر وي را به خطا متّهم كرده است .

روايات او در منابع اهل سنت، مانند: صحيح بخارى، صحيح مسلم، سنن ابن ماجه و سنن ترمذى (4) و در منابع شيعي مانند كمال الدين وتمام النعمة (5) آمده است، امّا رجال شناسان شيعي متعرض او نشده اند. بنابر اين شخصيت وي در نگاه آنان (مهمَل) است.و ي از استادش محمد بن اسحاق، ابراهيم بن يزيد كوفى، اسباط بن نصر هَمْدانى، حجّاج بن ابي زينب، خالد بن دينار، يونس بن ابواسحاق سبيعى، هشام بن عروه، هشام بن سعد و گروهي ديگر روايت كرده است. و احمد بن عبدالجبّار عطاردى، احمد بن محمد بن يحيى، سفيان بن وكيع، عبدالله بن يونس (فرزند يونس بن بكير)، عبدالحميد بن صالح، يحيي بن سليمان، يحيي بن معين و برخي ديگر از او روايت كرده اند.و ي با چند واسطه حديث غدير را از رسول خدا(ص) روايت كرده است. (6) .و ي سرانجام در سال 199 ه . ق . و در زمان خلافت هارون الرشيد در كوفه وفات يافت. (7) .

منابع ديگر

كتاب التاريخ الكبير 8/ 411؛ المعرفة والتاريخ 3/ 141 و 249؛ الجرح و التعديل 4/ ق 2/ 236؛ كتاب الثقات 7/ 651؛ كامل ابن عدي 7/ 176؛ رجال صحيح مسلم 2/ 362؛ شرح صحيح مسلم 3/ 81؛ سير اعلام النبلاء 9/ 245؛ العبر 1/ 258؛ تقريب التهذيب 2/ 384؛ طبقات الحفّاظ 137؛ بحار الانوار 12/ 193؛ 15/ 144، 204، 205 و 17/ 359، 394؛ الغدير 8/ 57 - 58؛ مستدركات علم رجال الحديث 8/ 297.

1. جعفر بن يحيي بن خالد برمكي مدّت هفده سال وزير هارون الرشيد بود كه در اوّل ماه صفر سال 187 ه . ق . و در 37 سالگي به دستور خليفه به قتل رسيد. الكامل في التاريخ 6/ 179.

2. تذكرة الحفاظ 1/ 326؛ النّجوم الزاهره 2/ 165. كتاب سيره ابن اسحاق. اخيراً با تحقيق دكتر سهيل زكار چاپ شده است.

3. تهذيب التهذيب 11/ 435 - 436.

4. تهذيب الكمال 32/ 497؛ صحيح مسلم 1/ 192/ ح 350 و شرح صحيح مسلم (نووى) 3/ 81ح 350.

5. 199 - 200/ ح 41، 42 و 43.

6. كتاب التاريخ الكبير 1/ 375 و الغدير 1/ 65.

7. الطبقات الكبري 6/ 399 و ميزان الاعتدال 4/ 478.