لطفا منتظر باشید ...
اسماعيل بن موسي بن جعفر(ع)
23اسماعيل بن موسي بن جعفر(ع)( - 210ه.ق).كنيه: ابوموسي.نسب: (؟).لقب: (؟).طبقه: دهم. اسماعيل يكي از فرزندان امام موسي كاظم (ع)است و برخلاف بعضي برادران اش چون عباس، برخوردهاي نامناسبي با امام رضا(ع) نداشت. اگر چه در زمينه حركت ها و فعاليت هاي وي در مورد امامتِ برادرش علي بن موسيي هيچ اطلاعي در دست نيست، اما با توجه به عدم همراهي وي با برخي برادران خود در مخالفت با امام رضا(ع) شايد بتوان وفاداري و التزام وي نسبت به امامتِ ايشان را اثبات كرد.برخي اسماعيل را از بزرگان علما و راويان برشمرده اند و كثرت تصانيف و تنوع موضوعات و ترتيب و نظم آن ها را نشانه فضل و كمال وي دانسته اند (1) .طبق نقل كشى، پس از درگذشت صفوان بن يحيى، امام محمدبن علي جوادي حنوط و كفن او را فرستاد و اسماعيل بن موسي را مأمور اقامه نماز بر جنازه وي كرد. هر چند اين توجه، سبب ارجمندي اسماعيل است، ليكن ترديد در انطباق اسماعيل مذكور بر فرد مورد نظر ما، اثبات امتياز فوق را متزلزل مي كند.شيخ مفيد براي تمام فرزندان امام موسي كاظم (ع)نوعي فضيلت قائل است، امّا اين ستايش با توجه به نكوهش و سرزنش عباس بن موسى (ع)از ناحيه اهل بيت (ع)جز بر فضيلت نفساني و ذاتي آنان دلالت نمي كند.ذهبى، مزّى، ابن حجر، شيخ طوسي و نجاشي وي را در شمار راويان امام موسى (ع)آورده اند. كتاب هاي زيادي به اسماعيل نسبت داده شده است از جمله:.الطهارة، الصلاة، الزكاة، الصوم، الحج، الجنايز، الطلاق، النّكاح، الحدود، الدّيات، الدعا، السنن و الآداب و الرّؤيا. همه اين ها تحت عنوان جعفريات، اشعثيات يا علويات جمع آوري شده است.قبول و يا رد صحت انتساب اين كتاب ها به اسماعيل، از مباحثي است كه ترجمه وي را نزد رجاليون سني و شيعه تحت الشعاع قرار داده است، زيرا از ديدگاه اغلب رجاليون اهل سنت هيچ كدام از روايات منقول در اين كتب، از اسماعيل صادر نشده و او در زمره راويان قرار ندارد، اما نزد رجاليون شيعه اگر چه ممكن است كتب مذكور به شكل فعلي به دست اسماعيل تدوين نشده باشد، ولي تمام روايات موجود در آن ها، به سند صحيح، از اسماعيل نقل شده است.تمام روايات مذكور در كتبِ نام برده، از طريق محمد بن اشعث از موسي بن اسماعيل نقل شده و او آن ها را از پدرش روايت كرده است.برخي چون شيخ محمد جزري شافعى، ابن اشعث را تضعيف نكرده و بسياري از روايات منقول از اسماعيل را - كه در زمينه حب اهل بيت (ع)است - پذيرفته اند.اسماعيل، روايات خود را از پدرش موسي بن جعفري و از او فرزندش موسي بن اسماعيل نقل مي كند.اسماعيل از امام موسى (ع)از رسول خدا(ص) نقل مي كند: (اَثْبَتُكم عَلَي الصِّراطِ اَشدُّكُم حُبَّاً لاَهْلِ بَيْتِى؛ ثابت قدم ترين شما بر صراط رستاخيز، سرسخت ترين شما در محبت اهل بيت من است (2) .اسماعيل در مصر متولد و در همان جا ساكن شدو سرانجام به سال 210ه.ق. وفات يافت (3) .منابع ديگر
رجال نجاشي ش 47؛ اختيار معرفة الرجال 2/ 792؛ فهرست طوسي 10؛ معالم العلماء 6؛ رجال ابن داوود 51؛ خلاصة الاقوال 81؛ عمدة الطالب 232؛ تهذيب الكمال 29/ 43؛ ميزان الاعتدال 4/ 27؛ سير اعلام النبلاء 66/ 270؛ لسان الميزان 5/ 362؛ تهذيب التهذيب 10/ 340؛ جامع الرواة 1/ 103؛ معجم رجال الحديث 3/ 188؛ قاموس الرجال 2/ 75 (چاپ قديم)؛ شرح نهج البلاغه 6/ 117؛ رجال السيد بحرالعلوم 1/ 416 و427؛ المعجم الموحد 1/ 127.1. اعيان الشيعه 436/ 3. 2. كامل ابن عدي 302/ 6. 3. تنقيح المقال 1/ 145.
