بَراء بن عازب بن حارث. - راویان مشترک نسخه متنی

بَراء بن عازب بن حارث.

31بَراء بن عازب بن حارث.

(10 ق.ه. -72ه.ق).

كنيه: ابوعماره ،ابوعمرو، ابوطفيل، ابوعامر.

نسب: حارثى،اوسي.

لقب: ذوالعزه، انصارى، مدني.

طبقه: صحابي.

بَراء بن عازب از طرف پدر به قبيله اوس منسوب است و از طرف مادر (حبيبة بنت حُباب) خزرجي است. اوس و خزرج دو برادر از تيره بزرگ قحطاني بودند.و ي در پانزده سالگي در جنگ خندق شركت داشته است. با توجه به اين كه نبرد خندق در سال پنجم هجري روي داد، تولد براء را مي توان ده سال قبل از هجرت دانست. پدرش (عازب) از قدماي اصحاب پيامبر(ص) به شمار مي رود.

بَراء و اهل بيت (ع)

او در پانزده غزوه در كنار پيامبر(ص) حضور داشت و پس از آن حضرت در جنگ هاي سه گانه امير مؤمنان (ع)يعني جنگ جمل، صفين و نهروان به همراه برادرش عبيد در سپاه على (ع)بود و پيش از آن در سال 35 ه.ق. ري را تسخير كرد (1) .

در جنگ نهروان به عنوان نماينده على (ع)به سوي خوارج رفت تا آن ها را به اطاعت از على (ع)و ترك مخاصمه دعوت كند (2) .

ابن ابي الحديد نقل مي كند: براءگفت: پس از رحلت پيامبر(ص) من در باره خلافت، دل واپس بودم كه مبادا قريش آن را از دست بني هاشم خارج سازند. ناگهان شنيدم كه مردم در سقيفه بني ساعده تجمع كرده اند و بعد از مدتي خبر رسيد كه با ابوبكر بيعت كردند (3) .

براء بن عازب اين سخن را بارها تكرار مي كرد: من در دنيا و آخرت از كساني كه بر على (ع)پيشي گرفتند، بيزارم. و نيز او واقعه غديرخم را به تفصيل نقل كرده و در ضمنِ آن چنين روايت مي كند: در سفري با پيامبر(ص) بوديم. وقتي به غدير خم رسيديم، پيامبر(ص) دستور توقف و تجمع داد، آن گاه فرمود: آيا من نسبت به شما از خود شما اولي و سزاوارتر نيستم گفتند:آري اي رسول خدا(ص) و اين جمله را سه بار يا بيشتر تكرار كرد و همان جواب از اصحاب شنيد. آن گاه فرمود: هر كه من مولاي او هستم علي مولاي اوست (4) .

از امام صادق (ع)روايت است كه: امير المؤمنين (ع)به براء بن عازب فرمود: اين دين را چگونه يافتي براء گفت: ما قبل از پيروي و متابعت از تو مانند يهوديان بوديم و به عبادت و بندگي بها نمي داديم، اما هنگامي كه از تو پيروي نموديم و حقايق ايمان در قلب هاي ما رسوخ كرد خود را با عبادت، گرانبار يافتيم (5) .

ابو اسحاق شيرازي او را از فقهاي صحابه دانسته و ذهبي از او به عنوان الفقيه الكبير ياد مي كند. سيد محسن امين مي نويسد: براء بن عازب از كساني است كه به اميرالمؤمنين پيوست و به اتفاق همه راويان، در جنگ هاي سه گانه آن حضرت شركت كرد. اين امر حاكي از خوبي اوست و در عين حال وضعيت او خالي از بحث و گفت وگو نيست، چون در آغاز، شهادت به ولايت على (ع)در غدير را كتمان مي كرد و براي همين هم اميرمؤمنان بر او و كسان ديگري كه كتمان كرده بودند، نفرين كرد. او بعدها توبه كرد و از كتمان حديث غدير پشيمان شد (6) .

آية الله خوئي از او به عنوان يكي از برگزيدگان اصحاب اميرمؤمنان (ع)ياد مي كند.

طبقه و منزلت روايي بَراء.

براء در طبقه صحابه قرار دارد و از پيامبر(ص) ، امام على (ع)،ابوايوب انصارى، بلال، ابوبكر، عمر و ديگران روايت كرده است.را ويان او بسياراند و از جمله آنان مي توان از عبدالله بن زيد خطمى، ابوجحيفه سوائى، ابن ابي ليلى، عدي بن ثابت، ابو اسحاق، معاوية بن سويد بن مقرن، ابو برد، عامر شعبى، ربيع بن بُراء، يزيد بن بُراء، عبيد بن بُراء (فرزندان براء بن عازب) نام برد.

ذهبي تصريح مي كند كه مسانيد او به 305 روايت مي رسد. شمار قابل توجهي از اين روايات در كتاب مسند احمدبن حنبل و جامع الاحاديث الكبيرِ سيوطى، آمده است كه از جمله آن ها روايت داستان غدير است كه علامه اميني در كتاب الغدير به آن اشاره كرده است.

بنابر قول مشهور، براء به سال 72 ه.ق. در كوفه در زمان فرمانروايي مصعب بن زبير وفات يافت (7) .

منابع ديگر

رجال برقي 3؛ الجرح والتعديل 1/ ق 1/ 399؛ رجال طوسي 35.8؛ تهذيب الاسماء واللغات ق 1/ ج 1/ 132؛ رجال ابن داوود 54؛ تهذيب الكمال 4/ 34؛ سير اعلام النبلاء 3/ 194.164؛ الاصابة 1/ 146؛ تهذيب التهذيب 1/ 425؛ تقريب التهذيب 1/ 94؛ شذرات الذهب 1/ ج 1/ 77؛ تنقيح المقال 1/ 161؛ رجال السيّد بحر العلوم 2/ 127؛ معجم رجال الحديث 3/ 275؛ قاموس الرجال 2/ 150 (چاپ قديم).

1. الاستيعاب 156/ 1 و اسد الغابه 171/ 1.

2. تاريخ بغداد 177/ 1 و اسد الغابه 171/ 1.

3. شرح نهج البلاغه 219/ 1.

4. مسند احمد 281/ 4؛ البداية و النهايه 209/ 5؛ جامع الاحاديث الكبير 269/ 18 و 284 و الغدير 18/ 1.

5. اختيار معرفة الرجال / ش 94.

6. اعيان الشيعه 552/ 3.

7. الطبقات الكبري 4/ 368 ؛ تاريخ بغداد 1/ 177 و العبر 1/ 58 .