علي بن ربيعة بن نَضْلَه. - راویان مشترک نسخه متنی

علي بن ربيعة بن نَضْلَه.

202علي بن ربيعة بن نَضْلَه.

( - حدود 100 ه . ق).

كنيه: ابو مغيره.

نسب: والبى، اسدى، بَجَلي.

لقب: كوفي.

طبقه: سوم.

وي كه از طايفه بني والبه، فرزندان والبة بن حارث و تيره اي از قبيله بني اسد در كوفه بود، بنا به تصريح رجاليوني چون ابوحاتم، خطيب بغدادى، ذهبي و ابن حجر، همان علي بن ربيعه بَجَلي است، اگر چه بخاري در كتاب التاريخ الكبير و ابن حبّان در كتاب الثقات او را غير از بَجَلي دانسته اند.و البي از شيعيان علوى (1) و از پارسايان زمان خويش بود. (2) .

طبقه و منزلت روايي علي .

عالمان سنّي و شيعى، علي را فردي ستوده و جليل القدر دانسته اند.

رجاليون سنى، از جمله: بخارى، مسلم، نسائى، ترمذى، ابو حاتم رازى، عجلى، ابن نُمير، فضل بن دكين، يحيي بن معين، ابن حبّان، ذهبى، ابن سعد وابن حجر وي را توثيق كرده اند. رجاليون شيعي مانند: ابن داوود، علامه حلّى، مجلسي و مامقاني او را موثق يا ممدوح دانسته اند.

او افزون بر امام علي (ع) از كساني چون: سلمان فارسى، عبدالله بن عمر، مغيرة بن شعبه، اسماء بن حكم فزارى، سمرة بن جندب، سليمان بن سمره، اسماء بن خارجه وكعب بن قطبه روايت كرده است. و حكم بن عتيبه، سعيد بن عبيد طائى، ابو اسحاق سبيعى، ابو سفر همدانى، منهال بن عمرو، سلمة بن كهيل، عاصم بن بهدله و ديگران از او روايت كرده اند. (3) .

او به يك واسطه از رسول خدا(ص) روايت مي كند كه فرمود: (هر كس عمداً بر من دروغ ببندد، جايگاه اش جهنّم است. (4) .

هم چنين با واسطه زيد بن ارقم حديث ثقلين را از پيامبر(ص) روايت كرده است. (5) .

او از علي (ع)روايت مي كند كه فرمود: (رسول خدا(ص) از من پيمان گرفت كه پس از او با ناكثين (پيمان شكنان و اصحاب جمل)، قاسطين (ياغيان و اصحاب معاويه در صفّين) و مارقين (خوارج نهروان)، نبرد كنم. (6) .تا ريخ فوت او به طور قطع تعيين نشده است، امّا ذهبي او را در شمار درگذشتگان بين 91 - 100 ه . ق . نام برده است (7) و بنابر مقدّمه ابن حجر در تقريب التهذيب (8) و با توجه به طبقه روايي او، بايد حدود سال 100 ه . ق . در گذشته باشد.

منابع ديگر

الطبقات الكبري 6/ 226؛ كتاب التاريخ الكبير 6/ 273 و274؛ الجرح والتعديل 3/ ق 1/ 185؛ كتاب الثقات 5/ 160 و 7/ 209؛ رجال طوسى 50؛ رجال ابن داوود244؛ سير اعلام النبلاء 4/ 489؛ تهذيب التهذيب 7/ 320؛ تقريب التهذيب 2/ 37؛ جامع الرواة 576؛ تنقيح المقال 2/ 288؛ الغدير 3/ 193؛ معجم رجال الحديث 12/ 16؛ قاموس الرجال 6/ 488 (چاپ قديم).

1. شرح نهج البلاغه 4/ 100.

2. خلاصة الاقوال 91.

3. رجال صحيح بخاري 2/ 530؛ رجال صحيح مسلم 2/ 55 و تهذيب الكمال 20/ 431.

4. المعجم الكبير 20/ 408.

5. همان 5/ 186.

6. البداية و النهاية 7/ 305 و الغدير 3/ 193.

7. تاريخ الاسلام 6/ 439.

8. همان 1/ 6.