واژه ولي، ولايت، ولاء، مولي، اولياء، اولي و امثال آن كه از ماده «ولي» و، ل،ي اشتقاق يافته، از پر استعمالترين واژههاي قرآن كريم است كه به صورتهاي گوناگون در قالب اسم، فعل، مفرد و جمع در 332 مورد به كار رفته است. كثرت استعمال اين واژه در قرآن كريم، دليل بر اهميت آن است. از اين رو لازم است با تحقيقي مستقل ابعاد مختلف اين مسأله بررسي شود.ولايت گاه به معنايي استعمال ميشود كه رتبه وجودي اولياي الهي را نشان ميدهد و زماني به معنايي به كار ميرود كه سمت اعتباري واليان جامعه و متوليان امت اسلامي را بازگو ميكند؛ نوشته حاضر به لحاظ اين كه در صدد تبيين رهنمودهاي قرآن كريم براي «ولي الله» شدن انسان است، از همه مباحث مربوط به ولايت، خصوصاً مباحث فقهي و اجتماعي آن بحث نميكند، بلكه از ولايت خاص سخن ميگويد.ولايت اولياي الهي به لحاظ اين كه به علتهاي برتر وابسته است، با ظهور آن علل، ضروري و با خفاي آن ممتنع ميگردد، از اينرو ولايت با انشا و اعتبار بشري وضع نشده و با تهاجم ضد بشري از بين نميرود. بر خلاف ولايت واليان كه هم با انشا و اعتبار بشري وضع و هم با نقض بشري زوال ميپذيرد.