تمثيل تجلّي ولايت - شمیم ولایت نسخه متنی

اگر
كسي خداوند را محدود كند، او را به شمارش درآورده و هر كه او را شماره كند، ازليّت او را باطل كرده است. بنابر اين در مقام ثبوت روشن است كه علت آغازين، به دليل نامحدود بودن در تمامي سلسله هستي حضور دارد و هيچ يك از افراد در عرض و يا در طول علّت نخواهند بود.

با نفي ولايت طولي يا عرضي از غير خداوند، اگر ولايتي به ديگران اسناد داده مي‏شود، به ناچار مظهر ولايت خداوند خواهد بود؛ يعني ولايت تكويني و تشريعي هر ولي‏اي، در حقيقت مظهر ولايت حق است و آن شخص مجلي و محلّ جلوه ولايت خداوند است كه ولايت خداوند در آن تجلّي كرده است.

تمثيل تجلّي ولايت

بهترين مثالي كه ظهور و تجلي ولايت الهي را در مجلاي مظاهر نشان مي‏دهد، مثال آينه است كه هرچه در برابر آن قرار گيرد در آن منعكس مي‏شود. آينه مجلايي است براي تجلّي اشيايي كه در مقابل آن واقع شده است.

اگر صورت مرآتيه‏اي كه در آيينه در مقابل صاحب صورت قرار دارد، با صاحب صورت مقايسه شود، روشن است كه اين صورت نه در عرض صاحب صورت هست و نه در طول آن. گرچه ممكن است در آغاز تصور شود، در طول صاحب صورت است، اما وقتي دقّت شود معلوم مي‏شود كه در آينه چيزي نيست تا در قبال صاحب صورت كاري انجام دهد. آن‏چه در آينه هست، فقط آيت و علامت صاحب صورت است و تنها او را نشان مي‏دهد.

جهان بر اساس توحيد افعالي، به تعبير ظريف قرآن كريم، آيت حق است و آيت و علامت چيزي از خود ندارد، زيرا اگر در خصوصيتي از خصوصيات از خودچيزي داشته باشد، ديگر علامت و آيت نخواهد بود، بلكه حجاب خواهد بود، و حال
آن‏كه عالم در همه شئون خود آيت الهي است وچيزي در جهان يافت نمي‏شود كه در جهتي از جهات حجاب بوده و مرآت حق نباشد.