منشأ اختلاف نامقدّس در دين
اختلاف در دين خطر بزرگي است كه موجب پيدايي مذاهب گوناگون شده است. اين اختلاف ناشي از ابهام در دين خدا يا سخن انبيا نيست،چون دين و پيام انبيا، نه تنها «بيّن» و روشن است، بلكه «بينّه» و «بيّنات» است و هيچ ابهامي در آن نيست؛ (...مِن بعد ما جأتهم البيّنات... )[1]. همچنين منشأ اختلاف در دين جهل، نسيان يا غفلت اختلاف كنندگان نيست، چون اين عناوين قابل عفو و اغماض است و موجب وعيد الهي نيست.تنها منشأ اختلاف در دين ظلم، حسد و رياست طلبي برخي از منسوبان به دين، مانند عالمان سوء است، چنانكه قرآن ميفرمايد: (...و ما اختلف فيه إلاّ الّذين أُوتوه مِن بعد ما جأتهم البيّنات بغياً بينهم... )[2]. از اين آيه بر ميآيد كه اختلاف در دين ريشه فطري ندارد، بلكه مستند به بغي و تعدّي از حدود و مقرّرات فطرت است، زيرا دين الهي مطابق فطرت است و هرگز از ناحيه دستگاه آفرينش تغيير و اختلافي درآن راه نمييابد؛ (فأقِم وجهك للدّين حنيفاً فِطرت اللّه التي فَطر الناس عليها لاتبديل لخلق اللّه ذلك الدّين القيّم... )[3].خداي سبحان در آيات ديگر نيز منشأ اختلاف در دين را بغي و سركشي و خود محوري برخي از عالمانِ ديني دانسته است، مانند (... ولاتتفرّقوا فيه... * وماتفرقوا إلاّ من بعد ما جأهم العلم بغياً بينهم... )[4]؛ هرگز در دين تفرقه و اختلاف مكنيد...، و مردم در دين راه تفرقه و اختلاف نپيمودند، مگر پس از آنكه علم وبرهان از جانب حق بر آنها آمد، آنهم به صرف حسادت و برتريجويي ميان يكديگر.
[1] ـ سوره بقره، آيه 213. [2] ـ همان. [3] ـ سوره روم، آيه 30. [4] ـ سوره شوري، آيات 14 ـ 13.