دنياست يا آخرت؟ آيا كاري كه اكنون انجام ميدهم، اگرديگري انجام ميداد، همچنان خشنود ميشدم يا تنها دوست دارم كه خود آن را انجام دهم؟ انسان اگر مانع كار خوبي شود كه ديگري انجام ميدهد يا راضي نباشد كه آن كار به وسيله ديگري انجام شود، بيانگر آن است كه او خود را دوست دارد، نه كار خير را.
دنياي بازيچه و كودكان كهنسال
بهترين هنر براي انسان فرزانگي و عقل اوست. در فضيلت عقل همين بس كه حتي كساني كه آن را شكوفا نكردهاند هم ميكوشند تا خود را فرزانه و عاقل معرفي كنند. هيچ كس غير از عقلآفرين با حقيقت عقل آشنا نيست. خداوند هم عقل را معرفي نموده و هم عاقل را به عنوان الگو ارايه كرده است، چنانكه هم جهل را معرفي كرده، و هم جاهل را به منظور پرهيز از او به ما شناسانده است.قرآن كريم كه مفسّر انسانيت انسانهاست، ميفرمايد: عاقل كسي است كه به موجود دايم و پايدار دل ميبندد و براي آن كوشش ميكند و در راه آن از نثارو ايثار دريغي ندارد و از بذل نَفْس و نفيس مسامحه نميكند. در مقابل، جاهل كسي است كه ناپايدار را اصيل ميپندارد و براي آن كوشش ميكند و نثار و ايثارش در راه امري زايلشدني است. آنگاه ذاتاقدساله خود را ثابت و پايدار معرفي كرده، ميفرمايد: (وتوكّل علي الحي الّذي لايموت... )[1].بنابراين، خداوند عاقل را كسي دانسته كه اِلهي ميانديشد و به آنچه نزد خداست، آشناست و همان را كه ميطلبد، اثبات كرده است و نيز براي آن دفاع ميكند، چنانكه كسي را كه از خدا و آنچه نزد اوست، گريزان است و به غير خدا تكيه ميكند، جاهل ميداند.[1] ـ سوره فرقان، آيه 58.