زوال علم - شمیم ولایت نسخه متنی

سپس آن حضرت مي‏فرمايد: «ويَقينكم شَكّاً»[1]؛ يقين خود را به شك تبديل نكنيد. عصيان يقين را به شك مبدّل مي‏سازد و انسان شاك در شك خود سر گردان است؛ (بَل هُم في شكٍّ يَلعبون)[2] و (وَارْتابَت قُلُوبُهم فَهم في رَيبهِم يتَردّدوُن)[3]؛ دل‏هايشان به شك افتاده و در شك خود سرگردانند.

شاك راهي را طي نمي‏كند، بلكه مردد بوده، به بازي سرگرم است، پس بايد به يقين عمل شود و يقيني كه به عمل ننشيند، از نظر حكيم متألّه شك است؛ شخصي كه علم اخلاق را خوب بداند و مسايل اخلاقي را خوب بررسي كرده باشد، ولي در عمل لنگ باشد، شاك است نه متيقّن.

آن حضرت در ادامه مي‏فرمايد: «إذا عَلِمتم فَاعملوا وإذا تيقّنتم فَأقدِمُوا»[4]؛ هرگاه چيزي را دانستيد، به آن عمل كنيد و زماني كه يقيني به دست آورديد، براساس آن اقدام كنيد.

زوال علم

علي(عليه‌السلام) در جاي ديگر مي‏فرمايد: «العلمُ مقرونٌ بالعمل فَمن علِم عَمِل؛ والعلم يَهتف بالعمل فإن أجابه وإلاّ ارتحل عنه»[5]؛ علم بايد با عمل همراه باشد، پس آن كس كه دانست، بايد عمل كند، و علم عَمل را مي‏خواند، پس اگر عمل پاسخ داد، علم مي‏ماند، وگرنه از او رخت بر مي‏بندد.

[1] ـ نهج‏البلاغه، حكمت 274.

[2] ـ سوره دخان، آيه 9.

[3] ـ سوره توبه، آيه 45.

[4] ـ نهج‏البلاغه، حكمت 274.

[5] ـ همان، حكمت 366.