نهي ارشادي و امر مولوي[3] - شمیم ولایت نسخه متنی

در مقابل، دعوت به ملاقات با خدا بزرگ‏ترين تشويق است. از اين‏رو (فادخلي في عبادي * وادخلي جنّتي)[1]، بسيار بلندتر و تشويق آميزتر از (إن الله يُدخل الذين ءامنوا وعملوا الصالحات جنّات تجري من تحتها الأنهار)[2] است.

نهي ارشادي و امر مولوي[3]

با توجه به آن‏چه گذشت، نهي (لاتخشوهم) «ارشادي» و امر (اخشون) «مولوي» است، هرچند كه وحدت سياق اقتضا مي‏كند كه هر دو مولوي يا هر دو ارشادي باشد.

اين اختلاف از آنجا ناشي مي‏شود كه امر و نهي مولوي در جايي صحيح است كه زمينه امر كردن يا نهي كردن از مقام مولويّت وجود داشته باشد، در حالي كه بعد از آن حادثه بزرگ و نااميدي دشمنان اسلام و مسلمانان از براندازي دين الهي و خاموش كردن اين چراغ نوراني، خطري از جانب آنان وجود نداشت تا موجب ترس باشد. از اين رو زمينه نهي مولوي خداي سبحان وجود نداشت.
اين قرينه داخلي آيه بر قاعده وحدت سياق حاكم است؛ يعني اگر اين قرينه
نمي‏بود، هر دو را مولوي مي‏دانستيم و مي‏گفتيم:

[1] ـ سوره فجر، آيه 30 ـ 29. در زمره بندگان من در آي و در بهشت من داخل شو.

[2] ـ سوره محمدصلي الله عليه و آله و سلم، آيه 12. خدا، كساني را كه ايمان آورند و اعمال صالح به جا آرند، در بهشت‏هايي داخل مي‏كند كه نهرها از زير آن جاري است.

[3] ـ اوامر و نواهي به دو دسته مولوي و ارشادي تقسيم مي‏شود: امر و نهي مولوي آن است كه از مقام مولويت صادر مي‏شود. موافقت با اين گونه اوامر و نواهي واجب بوده، سبب مثوبت مي‏گردد و مخالفت با آن حرام بوده، موجب عقوبت مي‏شود، مانند امر به نماز خواندن، روزه گرفتن و نهي از نجس كردن مسجد.... امر و نهي ارشادي آن است كه از مقام مولويت صادر نشود و فقط ارشاد به نفع و ضرري است كه در متعلّق امر و نهي وجود دارد و عقل نيز آن را مي‏فهمد. مقصود از اين امر رسيدن به منفعت مأمور به و مصون ماندن از مضرّت منهي‏عنه است، مانند اوامر و نواهي طبيب.