علي(عليه‌السلام) ريشه علم - شمیم ولایت نسخه متنی

علي(عليه‌السلام) ريشه علم

در يك تقسيم‏بندي كلي مي‏توان مردم را به دو دسته عالِم و غيرعالم تقسيم كرد. عالِم نيز از آن جهت كه واجد كمالي از كمالات است، شقوق گوناگوني دارد كه به برخي از آن‏ها اشاره مي‏شود:

الف. كساني كه عالم به بعضي از امورند، ولي اصل علم و ريشه آن شمرده نمي‏شوند، چون علم خود را از ديگران فرا گرفته‏اند.

ب. كساني كه نه تنها عالمند، بلكه اصل و ريشه علم نيز هستند؛ بدين‏معنا كه علم از افكار و انديشه آنان مي‏جوشد، ليكن توان حفظ و نگهداري آن را ندارند. اين‏گونه افراد به چشمه‏اي شبيه هستند كه تا آب دارد، مجبور است بجوشد و هرچه دارد بيرون بريزد؛ مگر آن‏كه دهانه آن را مسدود كنند، وگرنه تا دهانه‏اش باز است و چيزي در درونش وجود دارد، خروش آن به گوش مي‏رسد.

ج. كساني كه اولاً، به اسرار خلقت و آن‏چه ديگران نمي‏دانند، آگاهند. ثانياً، اصل و ريشه‏اي هستند كه منبع جوشش چشمه‏سارهاي علم و حكمت بوده، سيل خروشان علم آن‏ها عالم را فرا مي‏گيرد، چنان‏كه علي(عليه‌السلام) درباره خود مي‏فرمايد: «ينحدر عني السيل»[1]؛ سيل علم و فضيلت از كوهسار وجود من جاري مي‏شود. ساير امامان معصوم(عليهم‌السلام) نيز بر همين اساس سرچشمه و ريشه هر علمي هستند.

[1] ـ نهج‏البلاغه، خطبه 3.