دنيا دار تزاحم - شمیم ولایت نسخه متنی

دنيا دار تزاحم

اراده انسان در دنيا گاهي به مراد نمي‏رسد؛ زيرا دنيا جاي تزاحم و تمانع است، ولي در آخرت بهشتيان هر چه طلب كنند، برايشان حاصل است: (لهم فيها ما يشأُون... )[1]؛ زيرا اراده آن‏ها در طول علل قريبه و موثر است. هم‏چنين قرآن درباره بهشتيان فرمود: (...ولدينا مزيد)[2]؛ يعني نعمت‏هايي وجود دارد كه بهشتيان از آن آگاه نيستند تا آن‏ها را اراده كنند، زيرا اراده هر چيزي وابسته علم به آن چيز است و انسان چيزي را طلب و آرزو مي‏كند كه آن را بشناسد؛ به ديگر سخن، مسايل عقل عملي را عقل نظري تنظيم مي‏كند؛ يعني اراده‏ها، خواهش‏ها، تمنيّات و اميدها را انديشه‏ها تنظيم مي‏كنند. پس انسان به اندازه انديشه‏اش آرزو دارد.

اگر انسان به چيزي اصلاً آگاهي نداشت، هوس و اميد آن را نيز در سر و دل نمي‏پروراند و همان‏گونه كه با تشبيه، تمثيل، كنايه و مانند اين‏ها نمي‏توان معارف معقول بهشت را حل كرد، با مفاهيم ذهني نيز نمي‏توان آن را القا نمود. اميرالمؤمنين(عليه‌السلام) مي‏فرمايد:

أيها المستمع بالوصول إلي ما يهجم عليك من تلك المناظر المونقة لزهقت نفسك شوقاً إليها ولتحمّلت من مجلسي هذا إلي مجاورة أهل القبور استعجالاً بها جعلنا الله وإيّاكم ممّن يسعي بقلبه إلي منازل الأبرار برحمته[3]؛

يعني اگر بدانيد كه در بهشت چه خبر است، از سر شوق بهشت مجلس مرا ترك مي‏كنيد و به همسايگي مردگان مي‏رويد تا شما را به آن عالم نزديك كنند، ولي چون از بهشت خبر نداريد، به متاع زودگذر دنيا دل بسته‏ايد.

[1] ـ سوره فرقان، آيه 16.

[2] ـ سوره ق، آيه 35.

[3] ـ نهج‏البلاغه، خطبه 165.