تعيين محذوف - شمیم ولایت نسخه متنی

بدين ترتيب، مفعول آن
محذوف بوده، تقدير آن چنين است: «إنّما يريد الله ابتلأهم بالأموال والأوْلاد لتعذيبهم»، و در آيه دوم با «أن» آورد تا مصبّ و متعلّق اراده را بيان كرده باشد. در اين صورت مفعول «يريد» در كلام وجود دارد و تقدير آن چنين است: «إنّما يريد الله تعذيبهم»[1].

3. در آيه تطهير نيز متعلّق و مفعول (يريد الله) محذوف و (ليذهب عنكم... ) تعليل براي آن محذوف است. در نتيجه تقدير آن چنين خواهد بود: «إنّما يريد الله فلاناً ليذهب عنكم الرجس... ».

بنابراين، «لام» در آيه تطهير براي تعليل خواهد بود، ليكن نه تعليل براي احكام مذكور در آيات قبل كه مخصوص همسران پيغمبر اكرم‏صلي الله عليه و آله و سلم است، بلكه تعليل براي چيزي كه در اين‏جا مراد است، ولي حذف شده است.

تعيين محذوف

در اين كه متعلّق و مفعول (يريد) كه محذوف است چيست،اختلاف نظر وجود دارد. علماي اهل سنّت كه اراده مأخوذ در آيه را اراده تشريعي و عنوان (أهل البيت) را شامل همسران پيغمبر اكرم‏صلي الله عليه و آله و سلم مي‏دانند، مي‏گويند: مفعول محذوف اسم اشاره‏اي است كه به وسيله آن به اوامر و نواهي مذكور در آيات قبل اشاره مي‏شود و تقدير آن چنين است: «إنّما يريد الله تلك الأوامر والنواهي ليذهب عنكم... »، ليكن چون اراده مطرح در اين‏جا تكويني است و عنوان (أهل البيت) شامل همسران پيغمبر اكرم‏صلي الله عليه و آله و سلم نمي‏شود، اين توجيه قابل قبول نيست.

[1] ـ تفسير البحر المحيط، ج5، ص84، ذيل آيه 85 سوره توبه.