جايگاه قياس در روايات شيعه - شمیم ولایت نسخه متنی

از اين‏رو اگر با افزودن ماده‏اي به خمر خاصيت اسكار آن گرفته شود، ولي عرفاً اسم خمر بر آن صادق باشد، يا كسي با خوردن دارويي قبل از نوشيدن خمر يا پس از آن خاصيت اِسكار آن را خنثي كند، هيچ فقيهي فتوا به حليت و جواز آن نمي‏دهد. چنان كه اگر با ضد عفوني كردن تمام ميكرب‏هاي گوشت خوك از بين برود و انسان يقين به بي‏ضرر بودن آن پيدا كند، نمي‏توان آن گوشت را پاك و خوردنش را جايز دانست. نتيجه اين‏كه هيچ فقيه امامي مذهب براي عقل چنين شأني، يعني به دست آوردن و استنباط معيار و ملاك احكام شرع قايل نيست. بدين ترتيب، پايه و اساس قياس درهم مي‏ريزد، با توجه به آن‏چه گذشت، نمي‏توان گفت كه قياس اهل سنت همان اجتهاد مجتهدان اماميه است.

يادآوري. در ميان اهل سنت نيز برخي از فرقه‏ها عمل به قياس را جايز نمي‏دانند[1].

جايگاه قياس در روايات شيعه

روايات اهل بيت(عليهم‌السلام) نه تنها براي قياس ارزش قايل نشده، بلكه به شدّت از آن نهي كرده است؛ اَبان بن تَغلِب مي‏گويد: به امام صادق(عليه‌السلام) عرض كردم: اگر مردي يكي از انگشتان زني را قطع كند، چه مقدار بايد ديه بدهد؟

ده شتر.

اگر دو انگشت را قطع كند چطور؟

بيست شتر.

[1] ـ المستصفي من علم الأصول، ج2، ص110، باب اوّل.