شمیم ولایت نسخه متنی

از اين‏رو، اگر گاهي بين عبادت و نفي شرك «واو» عطف آمده است، مانند آيه (قل يا أهل الكتاب تعالوا... )[1]، در اين‏گونه موارد مراد نفي شرك ذاتي است، زيرا ممكن است، كسي در عبادت موحد باشد، ولي در ذات مشرك، مانند يهوديان كه «عُزَير» را پسر خدا مي‏دانند يا مسيحيان كه به حلول معتقدند. بنابراين، براي آن‏كه هر يك از شرك عملي و ذاتي به طور مجزا به مخاطب تفهيم شود، يك بار مستقل و بار ديگر با «واو» عطف ذكر مي‏شود، تا يكي درباره توحيد عملي و ديگري براي نفي شرك ذاتي باشد.

3. نفي سلطه بر يك ديگر

محور سوم در حوزه پيروان اديان توحيدي نفي سلطه است؛ (ولايتّخذ بعضنا بعضاً أرباباً من دون الله). در بيان اين محور به دو نكته اشاره مي‏كنيم:

يك

افراد جامعه اَبعاض يك حقيقت و شريك و شبيه يك‏ديگرند و از نظر روابط اجتماعي كسي را بر ديگري برتري نيست. پس كسي نمي‏تواند اراده خود بر ديگري تحميل كند، مگر آن‏كه معادل آن را از ديگران تحمّل كند.

دو

ربوبيت از مختصات اُلوهيت است و اين دو با يك‏ديگر هماهنگ و متلازمند. بنابراين اولاً، دليلي وجود ندارد كه بعضي انسان‏ها كه شريك و شبيه يك‏ديگرند، ربوبيّت ديگران را به عهده بگيرند. ثانياً، ربوبيت از ويژگي‏هاي الوهيت است و تنها خداست كه شايستگي ربوبيت انسان و جهان را داراست.

پيامبر اسلام‏صلي الله عليه و آله و سلم در جهت صلح با اهل كتاب تلاش فراوان كرد و در اين راستا پيمان‏هاي متعددي با يهوديان به امضا رساند. هر چند آنان پيمان‏شكني كردند و كينه اسلام و مسلمانان را به دل گرفتند.

[1] ـ سوره آل‏عمران، آيه 64.