لطفا منتظر باشید ...
مصرف موقوفات
(س 1620) وقف يا نذرى كه معيّن شده است، مانند اينكه براى مسجد يا هيئت يا براىامام حسين(عليه السلام) وقف شود، آيا مى توان در جاى ديگر استفاده كرد، مثلاً وسايل
موقوفه مسجد را در مجلس ترحيم يا براى مجالس امام حسين(عليه السلام) استفاده كنيم؟
ج ـ موقوفه جايى را نمى توان در جاى ديگر مورد استفاده قرار داد، حتى موقوفه
مسجد براى عزادارى اباعبدالله(عليه السلام) را در غير آن مسجد، چه رسد به مورد
ديگر. 25/7/69
(س 1621) آيا از پول وقفى حسينيه مى توان براى ساختن توالت و وضوخانه مشترك مسجد
و حسينيه استفاده كرد؟
ج ـ مانعى ندارد. 16/11/74
(س 1622) واقف، مصرف وقف را اولاد طلبه و دامادهاى طلبه قرار داده است و مقصود
او تشويق براى خواندن دروس دينى و فقه بوده است. پس اگر طلبه، ترك تحصيل كرد يا
داماد، دختر واقف را طلاق داد، آيا حظّى از اين وقف مى برند؟
ج ـ با فرض خروج بعضى از اولاد از طلبگى و يا داماد طلبه از دامادى، از آنچه وقف
بر عنوان اولاد طلبه و داماد طلبه شده است، حظّى نمى برند، چون عناوين مأخوذه،
مخصوصاً در مثل وقف، ظهور در موضوعيّت حدوثاً و بقاءً دارد.
28/2/76
(س 1623) در صورتى كه واقف مصرف موقوفه خود را مشخص كرده باشد كه خرج عزادارى
امام حسين(عليه السلام) بشود، با توجه به اينكه ساختن مكانى به نام حسينيه، مقدمه
اى براى برگزارى مراسم عزادارى آن حضرت است، آيا شرعاً مى توان درآمد موقوفه مذكور
را جهت ساختمان حسينيه مصرف نمود؟
ج ـ نظر واقف محترم است، «الوقوف على حسب مايوقفها اهلها» و مقدمات كار عزادارى
جزو عزادارى نيست. 2/3/74
(س 1624) به استحضار مى رساند كه در برخى از وقفنامه هاى بقاع متبرّكه، اصلاح
كلّى مرمّت و يا عمارت بقعه آمده است. در شرايط فعلى با توسعه محدوده اماكن مذهبى،
ساختمانها بزرگتر شده است و روشنايى شمع به برق و بوريا به فرش تبديل شده است. با
تغييرات انجام شده، آيا لفظ عمارت بقعه، شامل كليه مخارج آن آستان مقدس در شرايط
فعلى مى شود يا شامل آن ساختمان كوچك هنگام تنظيم وقفنامه مى شود كه در بيشتر جاها
از آن ساختمان هم خبرى نيست و تركيب فيزيكى آن عوض شده است؟ خواهشمند است اين اداره
را ارشاد فرماييد.ج ـ اگر نگوييم كه عمارت و تعمير نمودن كه به طور مطلق باشد، اعمّ از تعمير بناى
ساختمان است و شامل هر عملى كه سبب كثرت زائرين و جلب آنان مى شود (كه آباد كردن
معنوى است) و يا آنكه غرض واقف، هر دو را شامل مى شود و اغراض بر ظواهر الفاظ مقدم
است، لااقل از اين جهت كه صرف وقف، در مورد وقف امكان ندارد و يا لزومى ندارد، حسب
قاعده، صرف در موارد مذكور به خاطر اقربيّت به غرض واقف، مانعى ندارد و جايز است.
24/4/75
(س 1625) در وقفنامه موقوفات پدرم نوشته شده است: «عايدات موقوفات، صرف خيرات و
مبرّات از اطعام و لباس و سوخت زمان عزادارى خامس آل عبا حضرت سيدالشهداء(عليه
السلام)به اقتضاى وقت و هر موقعى كه متولّى وقف صلاح بداند و در هر زمان و مكان كه
توليت تصدّى آن را قرار دهد». با توجه به شرايط روز، پختن غذا مشكل است، آيا مى
توان غذاها را نپخته به اشخاص مستحق داد يا نه؟
ج ـ چون در وقفنامه مصرف را در اطعام مساكين معيّن كرده و اطعام نيز اعمّ از
مطبوخ و غيرمطبوخ است، لذا متولّى مى تواند طعام را طبخ نكرده بين مساكين توزيع
نمايد. 27/1/74
(س 1626) شخصى مزرعه اى را با اين عبارت: «بر اولاد ذكور، و از اولاد ذكور، و
اولاد ذكور از اولاد ذكور خود، ما تعاقبوا و تناسلوا بطناً بعد بطن و نسلاً بعد نسل
و عقباً بعد عقب» وقف مى كند. آيا با وجود طبقه عالى، طبقه دانى نيز جزو موقوف
عليهم محسوب مى شود؟ چنانچه يكى از افراد طبقه عالى فوت نمايد، آيا فرزندان ذكور
متوفّا با بودن عموهايى كه در قيد حيات هستند، جزو موقوف عليهم محسوب مى شوند؟
ج ـ طبقه بعدى مطلقاً با وجود طبقه قبلى، از وقف سهمى نمى برند، و ظاهراً جمله
نسلاً بعد نسل، مخصوصاً با جمله قبلى بر اولاد ذكور «ما تعاقبوا و تناسلوا» در
ترتيب وقف بر موقوف عليهم است; و ناگفته نماند كه اگر اختلاف كردند، چون اختلاف در
ظهور لفظ است، بايد به محاكم صالحه مراجعه كنند و يا با مصالحه و داورى حل نمايند.
18/6/74
