لطفا منتظر باشید ...
سهام ورثه
(س 1714) شخصى از دنيا رفته است و دو برادر و يك خواهر ابوينى داشته كه در قيدحيات نيستند. لطفاً نحوه تقسيم اموال متوفّا را بيان فرماييد؟
ج ـ اموال ميّت پنج قسمت مى شود. دو قسمت از آن به وارثان و فرزندان يك برادر
متوفّا و دو قسمت از آن به فرزندان و وارثان برادر ديگر و يك سهم از پنج سهم به
فرزندان خواهر متوفّا و فرزندان هر يك سهم الارث را حسب «للذّكر مثل حظّ الانثيين»
(يعنى پسر دو برابر دختر) تقسيم مى نمايند. 2/6/75
(س 1715) شخص مجرّدى زمينى داشته و در سال 1360 به شهادت رسيده است. بعد از پنج
سال، مادر شهيد نيز فوت مى كند و در سال 1370 يكى از خواهران ابوينى او كه داراى
همسر و فرزند بوده، فوت مى كند. در سال 1373 پدر شهيد نيز فوت كرده است. هم اكنون
از متوفّا (پدر شهيد) سه پسر و يك دختر و از همسر ديگرش، يك دختر باقى مانده است.
لطفاً نحوه تقسيم ارث بين آنان را بيان فرماييد؟
ج ـ اگر شهيد داراى دو برادر يا چهار خواهر يا يك برادر و دو خواهر باشد كه همه
آنها پدرى باشند; يعنى پدر آنان با پدر شهيد يكى باشند، خواه مادرشان هم با مادر او
يكى باشد يا نه، سهم مادر يك ششم از زمين است، چون آنان نسبت به زايد از سدس (يك
ششم)، حاجب هستند، لذا اگر آنان نباشند، چه برادران و خواهران مادرى باشند و يا عدد
پدرى كمتر از عدد ذكر شده باشد، مادر يك سوم مى برد و سهم الارث مادر بعد از فوتش
به فرزندان و همسرش به حكم ارث منتقل مى شود. و امّا اولاد پدر متوفّا، يعنى سه پسر
و يك دختر از مادرى كه فوت كرده و يك دختر از زن ديگر، همه، از اموال پدر، چه
اموالى كه از خودش بوده و چه سهم الارث كه از همسرش ارث برده، ارث مى برند.
بنابراين، در مفروض سؤال يك ششم از زمين شهيد، سهم الارث مادرش است كه مانند بقيّه
اموالش بين فرزندان و همسرش بايد تقسيم شود، ليكن سهم دختر متوفّا به ورثه اش، يعنى
اولاد و همسر و پدرش مى رسد: پدر يك ششم و همسر يك چهارم و بقيّه براى فرزندان
«للذّكر مثل حظّ الانثيين» است، كه كما فرض الله تقسيم مى شود. و امّا ورثه پدر، سه
پسر و دو دختر كه يكى از مادر شهيد و ديگرى از زن ديگر است، همه وارث هستند; يعنى
آنچه را كه پدر داشته چه از راه ملكيّت و چه سهمى كه از همسر متوفّايش برده و چه
سهمى كه از پسر شهيدش برده و چه از دختر متوفّايش و چه غير آنها كه ملكش بوده، بين
آنها به نحوِ «للذكر مثلُ حظ الانثيين» تقسيم مى شود.
3/6/73
(س 1716) شخصى دو پسر و يك دختر داشته است كه در زمان حيات وى، يكى از پسرانش
فوق مى كند. بعد از فوت پدر، اموال متوفّا بين دختر و پسر او تقسيم مى شود. دختر
متوفّا كه يك فرزند داشته و همچنين پسر متوفّا كه ورثه اى نداشته نيز فوت كرده اند.
آيا فرزندان پسرى كه قبل از پدر فوت نموده است، از اين اموال ارث مى برند يا نه؟ در
اين صورت، چگونه بايد تقسيم شود؟
ج ـ اولاد برادر و خواهر ابوينى با نبود برادر و خواهر، ارث مى برند و سهم اولاد
برادر دو برابر سهم الارث اولاد خواهر است و اولاد، سهم الارث خود را بنا بر «للذكر
مثلُ حظّ الانثيين» يعنى سهم پسر دو برابر سهم دختر، تقسيم مى نمايند.
25/7/72
(س 1717) آيا احتساب سهم الارث پدر و مادر متوفّا از تركه، پس از كسر سهم زوجه
به عمل مى آيد، يا قبل از كسر ثُمنيّه و از تمام ماترك حساب مى شود؟
ج ـ احتساب، قبل از كسر ثمنيّه زوجه و از تمام ماترك مى باشد.
6/4/74
(س 1718) ورثه ميّتى، منحصر به مادر، يك دختر و يك همسر است. سهم الارث هر يك
چقدر مى باشد؟
ج ـ مادر سدس (يك ششم) و زوجه ثمن (يك هشتم) و بقيّه سهم دختر است. 3/4/70
(س 1719) تقسيم ارث بين سه برادر، يك خواهر و همسر متوفّا چگونه است؟
ج ـ سهم همسر متوفّا ثمن (يك هشتم) است و مابقى اموال را بر هفت تقسيم مى كنيد،
يك قِسم آن سهم خواهر و مابقى آن على السويّه بين سه برادر تقسيم مى گردد.
30/2/70
(س 1720) شخصى از دنيا رفته و فرزندى نداشته، ولى عمو و عمه و خاله و دايى از وى
باقى مانده است. ورّاث بدون حضور دايى متوفّا اموال را تقسيم كرده اند و ايشان نسبت
به تقسيم ارث اعتراض دارد. آيا تقسيم ارث بدون حضور وى صحيح است و آنها مى توانند
اموال را تقسيم نمايند؟ ضمناً سهم ارث دايى نسبت به بقيّه ورّاث چقدر است و چه
نسبتى دارد؟
ج ـ تقسيم ارث كه مال مشترك بين ورثه مى باشد، بايد با موافقت همه ورّاث انجام
گيرد; و چنانچه ورّاث، شخص دايى، خاله، عمو و عمه باشند، يك سوم مال از آنِ
دايى و خاله مى باشد كه بالسويّه بايد بين آنها تقسيم شود و دو سوم از آنِ عمه و
عمو مى باشد و سهم عمو دو برابر سهم عمه است. 6/9/74
(س 1721) همسر برادرم به هنگام زايمان فوت نموده است، ورثه متوفّا عبارت اند از:
شوهر، فرزند يك ماهه او، پدر و مادرش. لطفاً چگونگى تقسيم ماترك او از جمله
مَهريّه، جهيزيّه، وسايل شخصى (اعم از آنكه خودش خريده يا به او هديه شده و يا
شوهرش براى او خريده)، سيسمونى نوزاد كه توسط والدين متوفّا تهيّه شده را بيان
فرماييد. ضمناً ممكن است بچه فوت كند، در مورد او چگونه بايد تقسيم شود. همچنين در
مورد هزينه و مخارج تدفين و ترحيم متوفّا، در صورتى كه شوهرش تمكّن مالى نداشته
باشد، به عهده چه كسى خواهد بود؟
ج ـ همه اموال متوفّا از قبيل مَهريّه و جهيزيّه و لوازم شخصى و غير آنها بايد
بين شوهر و فرزند و پدر و مادر متوفّا تقسيم شود. سهم زوج يك چهارم از كل و سهم پدر
و مادر هر كدام يك ششم و بقيّه مربوط به كودكى است كه به دنيا آمده كه اگر زنده
ماند براى خودش وگرنه به پدرش كه وارث او مى باشد، منتقل مى شود. بنابراين، سه
چهارم مَهريّه را به بقيّه ورثه بدهد و يك چهارم نيز از آنِ زوج مى باشد و سيسمونى
ظاهراً جزو اموال خود بچه است; و مخارج مجلس ترحيم به عهده كسى نيست، هر كسى تبرعاً
خواست انجام دهد، مانعى ندارد، ليكن قيمت كفن و اجرت دفن و غسل، به عهده زوج است و
ديگرى هم تبرّعاً مى تواند بپردازد. 30/11/73
(س 1722) اگر مادر ميّتى از سهم الارث خويش صرف نظر نمايد، سهم او به چه كسى مى
رسد؟
ج ـ مادر، سهم خود را به هر كسى ببخشد، مال اوست، و اگر به شخص خاصّى نبخشد، بين
تمام ورثه تقسيم مى گردد. 2/8/71
(س 1723) شهيدى در وصيّت نامه اش نوشته است، يك دانگ خانه ام مال همسرم باشد و
پنج دانگ آن مال بچه ها. با عنايت به اينكه ماترك شهيد منحصر به همين خانه بوده و
ورثه شهيد عبارت اند از: والدين، همسر و دو فرزند دختر كه چند ماه بعد از شهادتش
خداوند يك فرزند پسر نيز به وى عطا نموده است، با سه فرض اينكه شهيد از وجود فرزند
سوم بى اطّلاع بوده، اطّلاع داشته و يا اطّلاع و عدم اطّلاع براى ورثه معلوم نيست،
استدعا دارد بفرماييد:1. آيا فرزند پسر هم جزو ورثه محسوب مى شود؟
2. اگر جزو ورثه است با دخترها به طور مساوى سهيم است يا خير؟
3. با وجودى كه والدين شهيد وصيّت نامه را به همين كيفيّت قبول داشته اند و در
نتيجه از حقّ خود گذشت كرده اند، چه مقدار از منزل به پسر و چه مقدار به دخترها و
چه مقدار به همسر شهيد تعلّق دارد؟
ج 1 ـ فرزندى كه بعد از شهادت پدر به دنيا آمده مثل بقيّه فرزندان جزو ورثه است
و علم و جهل شهيد تأثيرى در حكم الهى ندارد.ج 2 ـ يك دانگ خانه چون كمتر از ثلث است، وصيّت شهيد، در آن نافذ و حقّ زوجه است
و زوجه يك هشتم از منقول و قيمت يك هشتم از غير منقول پنج دانگ باقى مانده را نيز
مى برد.ج 3 ـ بقيّه اموال شهيد، يعنى بعد از دادن يك هشتم سهميّه همسر، بين سه فرزند
تقسيم مى شود، و سهم پسر دو برابر دختر است. 30/6/72
(س 1724) ورثه متوفّا، عبارت اند از يك خواهر اَبَوينى، جدّ و جدّه پدرى و جدّه
مادرى. نحوه تقسيم و سهم ورّاث چگونه است؟
ج ـ در مفروض سؤال، ثلث تَرَكه را به جدّه مادرى مى دهند، و بقيّه اموال بين
خواهر اَبَوينى و جدّ و جدّه پدرى به چهار قسمت بايد تقسيم شود: جدّ، دو سهم مى
برد، جدّه يك سهم و بقيّه به خواهر اَبَوينى داده مى شود. 13/2/71
