لطفا منتظر باشید ...
ديون و مطالبات ميّت
(س 1707) شخصى هنگام تشرّف به حج، مال خود را مخمّس و بدهى خود را دستگرداننموده ولى موفق به پرداخت نشده، تا از دنيا رفته است، آيا ورثه مى توانند در ماترك
او بدون اداى دين تصرّف كنند يا نه؟
ج ـ تا زمانى كه بدهى او را نپردازند، تصرّف در اموال او، جايز نيست.
27/10/75
(س 1708) در بيمه عمر، ضمن قرارداد تنظيمى، بيمه گر متعهد مى شود مبلغى به عنوان
بيمه عمر به شخص يا اشخاصى كه بيمه شده اند، پس از فوت وى، پرداخت نمايد. چنانچه
بيمه شده، داراى ديونى باشد كه ماترك آن تكافوى كلّ بدهى را ننمايد، آيا طلبكاران
حقّ دريافت طلب خود از مبلغ پرداختى از سوى شركت بيمه را دارند يا خير؟ و آيا اين
مبلغ جزو ماترك محسوب مى گردد يا در حكم ماترك است؟
ج ـ آنچه از سوى اداره بيمه، طبق قرارداد به اشخاص بيمه شده پرداخت مى شود، ملك
خود آنهاست و بعد از فوت جزو ماترك است و بدهكارى ميّت بايد از اصل ماترك داده شود
و بقيّه ماترك، مال ورثه است. 13/2/71
(س 1709) اين جانب قطعه زمينى به مساحت يكصد متر مربع به قيمت هشتصد هزار تومان
فروختم و قرار شد خريدار هر ماه يكصد هزار تومان به صورت قسط پرداخت نمايد، و پس از
پرداخت تمام مبلغ، زمين به صورت قطعى ملك او شود. وى پس از انجام معامله، طبقه
زيرزمين را ساخته، ولى قبل از آنكه حتّى اولين قسط را پرداخت كند، فوت نموده است با
توجه به مراتب فوق بفرماييد:1. آيا ورثه قبل از تقسيم ارث، واجب است بدهكارى متوفّا را بابت زمين پرداخت
نمايند، يا صبر كنند تا صغيرش به حد تكليف برسد؟
2. اگر فروشنده زمين (صاحب اوليه) رضايت نداشته باشد، وارثين مى توانند از آن
استفاده نمايند؟
3. آيا يكى از وارثين (مثل پدر متوفّا) مى تواند طلب صاحب زمين را شخصاً پرداخت
كند و به تنهايى صاحب زمين شود، و ورّاث ديگر از زمين ارث نبرند؟
ج 1 ـ پرداخت بدهكارى و دين، قبل از تقسيم ارث است و صغير بودن ورثه، مانع از
وجوب اداى آن نيست.ج 2 ـ چون زمين، مورد معامله و فروش قرار گرفته، رضايت و عدم رضايت فروشنده بى
اثر است.ج 3 ـ نمى تواند، لذا زمين ملك متوفّاست و به ورثه اش منتقل مى شود. 23/2/74
(س 1710) برادرم كه شهيد شده و ورّاث قانونى او عبارت اند از: ابوين، همسر و يك
پسر. نامبرده در زمان حيات سى و هفت هزار تومان بدهكارى داشت و براى برگزارى مراسم
ترحيم هشتاد هزار تومان ديگر قرض و خرج شده است. از طرفى همسر ايشان مَهريّه خود را
كه صد هزار تومان مى باشد مطالبه كرده است، ماترك شهيد مقدارى لوازم ضرورى منزل و
مبلغ نود هزار و نهصد تومان پول است. با توجه به بدهكارى ايشان و ماترك اندك، چگونه
بايد عمل كرد؟ آيا بايد ديون و مَهريّه را پرداخت نمود؟ و با توجه به اينكه شهيد
نماز و روزه قضا دارد و فرزند مكلّف هم ندارد، اين نماز و روزه ها بر عهده چه كسى
است؟ آيا مى توان براى اداى نماز و روزه ها كسى را اجير كرد؟
ج ـ ديون ميّت، چه مَهر همسر و چه غير آن، قبل از ارث است و از اصل مال برداشته
و ادا مى شود و باقى مانده آن بين ورّاث تقسيم مى شود; و راجع به نماز و روزه چون
وصيّت به آنها ننموده است، از مال برداشته نمى شود، ليكن ورثه اگر بخواهند قضا
نمايند، كار خوب و پسنديده اى است و مخارج بعد از فوت هر كسى از ماترك او برداشته
نمى شود و از مال خرج كننده است، مگر امور لازمه در تجهيز ميّت كه از اصل مال
برداشته مى شود.(س 1711) مَهر زوجه اى در سند ازدواج به صورت اجناس بر ذمّه زوج ثبت شده است.
آيا بعد از فوت شوهر، ورّاث بايد قيمت اجناس را به قيمت زمان ثبت پرداخت نمايند يا
به قيمت فعلى؟
ج ـ بعيد نيست كه زوجه، قيمت اجناس را به قيمت فعلى طلبكار باشد، و ورثه بايد
قيمت فعلى را به زوجه بپردازند، هر چند احتياط در مصالحه، مطلوب و نيكوست. 6/6/74
(س 1712) يكى از مشكلات فعلى جامعه ما در مورد ازدواج جوانان، مَهريّه هاى سنگين
است كه براى زوجه تعيين مى شود و گاهى چندين برابر توان بالفعل زوج است. حال اگر
زوجه فوت كند، آيا ورثه او مى توانند مَهريّه را از زوج مطالبه كنند يا نه؟
ج ـ مَهريّه دين زوج است نسبت به زوجه كه مثل ماترك ميّت به ارث مى رسد.(س 1713) آيا مهريّه زن كه در زمان حيات، نه بخشيده و نه طلب كرده است، بعد از
مرگ جزو ماترك او محسوب مى گردد يا نه؟
ج ـ مَهريّه، جزو مطالبات ميّت است، مگر آنكه بخشيدن زن و ابراى ذمّه مرد محرز
گردد، و محض عدم مطالبه، دليل بر ابراى ذمّه نيست. 2/8/71
