لطفا منتظر باشید ...
تشريح و پيوند اعضا
(س 1980) اخيراً براى تشخيص مرگهاى ناگهانى و سكته اى و يا كسانى كه علّت مرگشانمشكوك است، به پزشك قانونى مراجعه مى كنند و گاهى براى تشخيص كيفيت فوت، مرده را
كالبد شكافى مى كنند، آيا اين كار جايز است يا خير؟
ج ـ براى رفع تخاصم و نزاع، اگر راهى جز كالبد شكافى وجود نداشته باشد، با رضايت
ولىّ ميّت، نمى توان گفت حرام است. 14/1/75
(س 1981) تشريح جسد به منظور آموزش دانشجويان، چه حكمى دارد؟
ج ـ تشريح در مفروض سؤال كه داراى غرض عقلايى است و بى احترامى و هتك بر ميّت
نيست، فى حدّ نفسه جايز است و دليلى بر حرمت ندارد; امّا رضايت اولياى ميّت و رعايت
وصيّت ميّت، واجب و تخلّف از آن حرام است. 14/6/74
(س 1982) در انجام دادن با يك طرح تحقيقاتى مجبور شده ايم از سرِ نوزادان و بچه
هايى كه مرده به دنيا مى آيند (و بعضاً بيش از چهار ماه از عمر جنين آنها مى گذرد)،
نمونه بردارى كنيم و براى اين كار، اجباراً وسط سر آنها را بايد به اندازه يك تا دو
سانتى متر بشكافيم; امّا با اين مشكل روبه رو شده ايم كه گفته مى شود تشريح جسد،
حرام است، لذا خواهشمنديم نظر صريح خود را در اين مورد بيان فرماييد. ضمناً يادآور
مى شويم كه اين نمونه بردارى، ضرورى و واجب است و اغلب در اين صورت، ممكن است به
ميكروب مورد نظر، دسترسى پيدا كنيم و بتوانيم تا حدودى جلوى مرگ و مير نوزادان را
قبل از تولّد و پس از آن بگيريم. آيا دست زدن به بدن اين نوزادان، غسل مسّ ميّت
دارد؟
ج ـ تشريح در مفروض سؤال و در اين گونه موارد كه ضرورت پيشگيرى و پيشرفت علم
پزشكى متوقّف بر آن است و بى احترامى نيست، مانعى ندارد و جايز است; و غسل مسّ ميّت
نسبت به جنينى كه چهار ماه از او گذشته، واجب است و در اين جهت، با ديگر ميّتها
تفاوتى ندارد. آرى، مسّ با مثل دستكش كه بدن مستقيماً تماس نداشته باشد، موجب غسل
مسّ ميّت نمى شود. 27/3/75
(س 1983) آيا تشريح جسد مرده جايز است يا نه؟ اگر خودش وصيّت كرده باشد چطور؟
آيا با اذن ورثه اش مى توان جسد مرده را تشريح نمود؟ اگر جان فرد ديگرى در خطر باشد
و با پيوند قسمتى از جسد مرده، مثل قلب وى به بدن فرد بيمار، وى نجات پيدا مى كند،
آيا مى توان بدن مرده را تشريح نمود؟
ج ـ تشريح جسد ميّت با وصيّت ميّت و اجازه ورثه به نحوى كه هتك ميّت و توهين به
او محسوب نگردد، مانند موارد ذكر شده در سؤال را نمى توان گفت، حرام است و ظاهراً
جايز است، مخصوصاً با فرض توقّف حيات ديگرى. آرى، احتياط در پرداخت ديه قطع عضو و
صرف آن در امور خيريه براى ميّت است، مگر آنكه خود ميّت در هنگام وصيّت، گذشت كرده
باشد. 18/11/74
(س 1984) آيا اولياى ميّت مى توانند پس از مرگ شخص، بعضى از اعضاى او را به
كسانى كه نيازمند هستند، اهدا كنند؟ (با توجه به اينكه بيمار نياز ضرورى دارد).ج ـ آرى مى توانند، چون نه ضررى براى ميّت دارد و نه خلاف احترام است.(س 1985) خريد و فروش عضوى از بدن انسان زنده براى پيوند به بيماران، چه حكمى
دارد؟
ج ـ فروش و اعطاى بعضى از اعضاى زنده براى پيوند زدن به ديگرى و نجات دادن آنها
از بيمارى، اگر موجب ضرر و زيان فاحش نباشد، مانعى ندارد.
27/7/74
(س 1986) اگر فردى به اعدام محكوم شود، آيا مى تواند عضو يا اعضاى بدن خود را
بفروشد؟ و در اين مسئله بين حدّ يا قصاص تفاوتى وجود دارد؟
ج ـ اگر مانع از قصاص و حدّ نباشد، مانعى ندارد. 28/10/75
(س 1987) هم اكنون براى كمك به همنوعان و هموطنان، طرحى در حال اجراست كه طىّ آن
افراد علاقه مند، در زمان حيات خود به عضويّت انجمن اهداى عضو از قبيل: چشم، قلب،
كليه و ... در مى آيند، تا در صورت بروز حادثه يا مرگ طبيعى، بيمارستانها مجاز
باشند، براى افراد نيازمند، اين اعضا را از شخص متوفّا به شخص نيازمند پيوند بزنند
و او را به زندگى اميدوار كنند، نظر حضرت عالى در اين مورد چيست؟
ج ـ قطع كردن عضوى از اعضاى جسد انسان محترم براى پيوند زدن كه احسان و معروف و
برّ و خير است، جايز است، مگر در صورتى كه خود ميّت، وصيّت به انجام ندادن آن نموده
باشد و يا اولياى ميّت، راضى نباشند. 17/12/79
(س 1988) اگر تخمدان زنى را به وسيله عمل جرّاحى به زنى كه نازاست، پيوند زنند،
و آن زن بچه دار شود، آيا اين عمل صحيح است يا خير؟ و در صورت صحّت، بچه به چه كسى
تعلّق دارد؟
ج ـ وجهى براى حرمت به نظر نمى رسد و ظاهراً جايز است، و بچه اى كه متولّد شده
به زنى تعلّق دارد كه بچه از او متولّد شده است. 23/9/71
(س 1989) هل تجوز الوصيّة بالتبرّع باعضاء الجسم بعد الوفاة لمريض مسلم يعاني من
فشل في أحد أعضائه الرّئيسة ممّا يوجب الوفاة؟ و ما حكم ذلك اذا كان المريض غير
مسلم؟
ج ـ الايصاء باعضاء الجسم للمريض المسلم جائز، بل مرغوبٌ فيه و مندوبٌ اليه من
الشارع، لكونه مشمولاً لادلّة الخيرات والاِحسان بل اذا كانت الايصاء لغير المسلم
سبباً لهدايته و ترويج الاسلام و جلب محبّته للمسليمن و لغيرها من الجهات المرغوبة
فيها، فالظاهر تأكّد استحبابه و زيادة ثوابه اذا لم يكن معانداً للاسلام و المسلمين
كعامّة الناس. 22/8/74
(س 1990) اهدا يا فروش عضوى از اعضاى بدن، در صورتى كه بدانيم در كوتاه شدن عمر
شخص معمولاً مؤثر است، و در صورتى كه خداى بزرگ بخواهد و بر اثر سوانح، عمرش خاتمه
پيدا نكند، آيا اهداى آن عضو، جايز است يا خير؟
ج ـ اگر اهداى عضو، موجب كوتاه شدن عمر گردد، احتياط واجب در ترك چنين عملى است.
6/5/73
