لطفا منتظر باشید ...
نكاتى مهم در باره صدقات
[43]1. نبايد صدقه سبب ركود استعدادهاى گيرنده صدقه شود، يعنى نبايد صدقه باعث
وابستگى به صدقه دهنده شود، به نحوى كه گيرنده فكر كند كه چون صدقه دهنده اداره اش
مى كند، پس نبايد سراغ فعاليت و رشد استعدادهايش برود، و نتيجه صدقه آن شود كه او
كَلّ بر جامعه و سربار آن باشد، بايد توجه داشت كه اين گونه صدقه ها اگر صدقه دهنده
متوجه عاقبتش باشد، جزو صدقات حرام است و نه تنها ثوابى ندارد، بلكه موجب عذاب نيز
هست و خلاصه آنكه صدقه بايد وسيله خودكفا شدن گيرنده، رشد استعدادها و رافع
نابسامانيهايش باشد نه مسكّن و پديد آوردنده احتياج زيادتر;2. بايد صدقه را به ديده عظمت نگاه كرد، و دانست كه صدقه را خود خداوند مى گيرد
نه اينكه ديگران (مثلاً ملائكه) را موظّف و موكّل به اخذ آن كرده باشد، لذا معصومين
ـ صلوات الله عليهم اجمعين ـ بعد از دادن صدقه، دست خود را مى بوسيدند و مى
فرمودند: صدقه قبل از آنكه در دست گيرنده قرار گيرد، در دست خداوند قرار مى گيرد، و
مستقيماً از دست او به دست صدقه گيرنده مى رسد. اگر با اين ديد به صدقه نگاه كنيم و
بدانيم كه صدقه امرى است در راه خدا و براى او و در دست او قرار مى گيرد، در نتيجه
هيچ گونه ضربه روحى براى گيرنده به دنبال ندارد، همچنان كه صدقه دهنده نيز در خودش
هيچ گونه برترى و منّتى نسبت به او احساس نمى كند، بلكه سپاسگزار او كه صدقه اش را
قبول كرده و سبب اجر دنيوى و معنوى براى او شده، نيز هست، و چون طرفين با ديد عظمت
به صدقه نگاه كرده اند، هيچ گونه مذلّت و مخالفتى با مناعت طبع در آن ديده نمى شود،
و بزرگواريها و مناعت طبعها محفوظ مى ماند، و آنچه كه در بعضى از السنه افتاده است
كه صدقه را صدقه سر و بلاگردان مى دانند، و بلكه گاهى آن را دور سر بيمار مى
گردانند، جزو افكار و انديشه هاى غلط و خلاف كتاب و سنّت است، و بعيد نيست كه از
غرور و خودسرى سرمايه داران بى درد و آنها كه براى مردم محروم ارزشى قائل نيستند،
سرچشمه گرفته باشد و به هر حال بايد با اين فكر مبارزه شود;3. چون صدقه را مربوط به خداوند دانستيم، در نتيجه با آن مى توان گرفتاريها و
مشكلات زيادى را از زندگى مسلمانان مخصوصاً بزرگان و افراد با شخصيّت زدود;4. در صورت امكان بايد در مرحله اول، يك گرفتار را از گرفتارى نجات و صدقه قابل
اعتنايى به او داد، بايد از فكر رفع گرفتاريهاى جزئى افراد زياد پرهيز كرد، چرا كه
يك شهرآباد بهتر از صد شهر خراب است، و چه بهتر كه انسان با مال قابل اعتنايى صدقه
دهد كه بتواند دست افتاده اى را گرفته و راهش بيندازد، و اگر بتواند صدقات هر روزه
را هم جمع كند تا احتياج شخصى را به طور كامل رفع كند، امرى ممدوح و حسن است، و به
هر حال، محور و روح صدقه (يعنى خودكفا شدن گيرنده صدقه، رشد استعدادها و حفظ مناعت
و بزرگوارى اش) بايد حفظ بشود، و رعايت اين نكته بر حسب موارد و افراد اختلاف دارد،
نيز بايد از گدا پرورى و پهن كردن سفره گدايى در مجالس و محافل، سخت پرهيز نمود، و
از ضربه زدن به جامعه اسلامى و آبروى اقتصادى آن خوددارى كرد، چرا كه اين عمل سخت
مذموم، بلكه يقيناً از موارد حرام است.
