لطفا منتظر باشید ...
معناى كراهت در صدقه و موارد مكروهه
(س 873) معناى كراهت در صدقه و موارد مكروه را بيان فرماييد.ج ـ كراهت در صدقه (مانند كراهت در بقيّه عبادات) اگر به امرى تعلّق گيرد كهداراى بدل است، به معناى قلّت ثواب است، يعنى ثواب فرد مكروه، كمتر از ثواب مقرّر
براى اصل طبيعت است، مثل نماز خواندن در رودخانه كه بدلش نماز در جاى ديگرى است كه
مكروه نباشد، و اگر به امرى تعلق گرفت كه بدل ندارد (مثل روزه روز عاشورا)، معنايش
رحجان ترك و افضليّت آن از فعل است، به خاطر انطباق فعل بر عنوانى كه مرجوح است، و
انطباق ترك بر عنوان ارجح، كه در نتيجه ترك از فعل افضل است.صدقه هاى مكروه نيز عبارت اند از:1. صدقه دادن همه اموال با فرض عدم قدرت بر صبر كردن، ولى به حدّى كه باعث شكايت
از دين و خداوند متعال باشد نرسد;2. صدقه دادن چيزى كه پست و داراى دنائت باشد;3. صدقه همراه با منّت غير محرّم. ناگفته نماند كه كراهت صدقه در اين موارد، از
قسم اولِ كراهت در عبادت است. مسائل متفرّقه صدقات
(س 874) آيا برداشتن صدقه بدون رضاى صدقه دهنده، جايز است؟
ج ـ هر چند شرط نيست، امّا بايد با اجازه او باشد. چون ارتباط صدقه با او هنوز
قطع نشده، و استصحاب بقاى سلطنت جارى است، علاوه بر قضاى عقلايى به بقاى ارتباط.(س 875) اگر صدقه را كنار بگذارد ولى هنوز تحويل گيرنده صدقه نداده باشد، آيا مى
تواند آن را براى خودش بردارد يا خير؟
ج ـ جايز نيست، زيرا به محض كنار گذاشتن به قصد صدقه، صدقه و مال خداوند است، و
رجوع در آن جايز نيست و با صدقه تحويل داده شده، فرقى ندارد.(س 876) آيا زن براى صدقه دادن، به اذن شوهر نيازمند است؟
ج ـ اگر از مال خودش باشد، نياز به اذن شوهر ندارد; امّا اگر از مال شوهر باشد،
اجازه شوهر شرط است. 28/4/68
(س 877) اين جانب، مأمور جمع آورى چند صندوق از صندوقهاى صدقه كميته امداد هستم،
گاهى چند روز پس از جمع آورى، پول كمى نزد حقير مى ماند، آيا اجازه دارم به عنوان
قرض از اين پولها براى بعضى احتياجات ضرورى خود بردارم و بعد همان مبلغ را به جاى
آن بگذارم، و به مسئولين مربوط تحويل دهم يا خير؟
ج ـ تبديل مال صدقه به مال خود، جايز نيست. 7/12/72
(س 878) آيا مى توان صدقه را به غير شيعه اثنى عشرى يا به هاشمى و سيّد داد؟
ج ـ لازم نيست كه گيرنده صدقه، شيعه و غير سيّد باشد، بلكه صدقه مستحب را به هر
مسلمان و كافر غير حربى چه غنى باشد، چه فقير، چه هاشمى باشد، چه غير هاشمى مى توان
داد.آرى، به كافر حربى كه در حال محاربه است و نيز به نواصب نمى توان داد، چرا كه
صدقه دادن به آنها حرام، و كمك به حرب و جنگ عليه اسلام و كمك به از بين بردن
ارزشها و سبّ معصومين(عليهم السلام) است.عن ابى جعفر(عليه السلام) قال: «إنّ الله تبارك و تعالى يحبّ إبراد الكبد الحرىّ
و من سقى كبداً حرّى من بهيمة و غيرها أظلّه الله يوم لا ظلّ إلاّ ظلّه».[42]
ناگفته نماند كه موارد صدقه از نظر مصلحت و فضيلت با هم تفاوت دارد و صدقه دهنده
خود جهات ترجيح و فضيلت را با رعايت زمان، مكان و خصوص مورد، رعايت مى كند.(س 879) فرزندم در اثر سانحه تصادف فوت كرد، بنده يك سوم از 5000 متر زمين خود
را به نام او كردم و درآمد آن را خرج امور خيريّه نمودم، امّا اكنون مى خواهم زمين
را بفروشم و يك سوم قيمت آن را صرف ساختن تكيه سيّدالشهداء(عليه السلام)، يا مسجد
يا امور ديگرى كنم، حكم آن را بيان فرماييد.ج ـ چون آنچه كه جناب عالى آن را مورد ثلث قرار داده ايد، وقف نبوده، مى توانيد
بفروشيد و به مصرف امور خير ديگرى برسانيد; ليكن با ديگران مشورت نماييد و در
كارهاى لازم تر و بهتر مصرف كنيد. 4/11/71
(س 880) آيا صدقه دادن به سادات جايز است يا خير؟
ج ـ جايز است، فقط دادن زكات، چون صدقه واجب است، مطلقاً ممنوع است، و در
كفّارات و مظالم هم، ندادن آنها به سادات، احتياط مستحب است.(س 881) شخصى مقدارى پول براى امور خيريه قرار داده است. آيا مى توان از اين
پول، براى تشويق دانش آموزان شركت كننده در كلاس قرآن، كتاب خريد و به آنها اهدا
نمود؟
ج ـ مانعى ندارد. 2/8/71
(س 882) آيا اين مطلب صحيح است كه انسان بعد از پرداخت خمس، زكات و ماليات و بعد
از برداشتن آن مقدار كه يك زندگى متوسط و راحت را براى خود و خانواده اش تأمين كند،
بايد بقيّه اموالش را صرف مستمندان كند؟
ج ـ افراط و تفريط در همه كارها، مذموم است. 28/11/74
(س 883) اگر بعد از پرداخت وجوه شرعيه و ماليات، شخص همچنان ثروتمند باشد و در
جامعه افراد فقيرى باشند، در اين صورت كمك به فقرا بر او واجب است؟
ج ـ كمك به مستمندان درهر حال، مطلوب و مورد توجه اسلام و معصومين(عليهم
السلام)است. 28/11/69
(س 884) در زمان شهيد رجايى، طرح شصت ساله ها در روستاها اجرا شد، كه بر اساس
آن، ماهيانه مبلغى به عنوان حقّ بازنشستگى به آنان پرداخت مى شود، و هم اكنون نيز
ادامه دارد، و از سوى كميته امداد امام خمينى پرداخت مى شود، و بعضى از سادات به
علّت سيادت، و بعضى از غير سادات نيز به علّت آنكه خود را آن قدر فقير نمى دانند كه
صدقه بگيرند، از اين پول پرهيز مى كنند، چون آن را صدقه مى دانند، آيا اين مستمرّى
صدقه است و خوردن آن براى افراد مذكور حرام است يا خير؟
ج ـ استفاده از اين گونه مستمرّيها براى سادات و غير سادات مانعى ندارد، و مسئله
مقدار فقر، تابع نظر مسئولين مربوط است. 27/10/75
