(س 751) شخصى براى عمره مفرده ثبت نام كرده (در حالى كه رفتن او به عمره قطعى است و براى رفتن نيز به ناچار بايد مقدارى پول به حساب واريز كند، ولى نوبت او به سال بعد موكول شده) آيا سرِ سال خمسى، به اين پولى كه به حساب سازمان حج و زيارت واريز شده، خمس تعلّق مى گيرد يا نه؟ ج ـ مخارج سفر عمره و غير آن از سفرهاى زيارتى كه به طور متعارف انجام مى گيرد، متعلّق خمس نيست و جزو مئونه حساب مى شود. 25/7/78 (س 752) اين جانب جهت زيارت مرقد مطهّر حضرت زينب ـ سلام الله عليهاـ ثبت نام كرده ام، و پس از هفت سال نوبت به بنده مى رسد. آيا خمس اين پول بايد داده شود؟ ج ـ پولى كه براى ثبت نام سفرهاى زيارتى مانند سوريه پرداخت مى شود، چون مئونه است، متعلّق خمس نيست. 5/5/78
مئونه زندگى
(س 753) اگر پولى براى جهيزيّه كنار گذاشته شود، با جنس آنْ كه خريدارى شود، آيا فرق دارد يا خير؟ ج ـ ظاهراً فرقى ندارد و متعلّق خمس نيست.(س 754) بنده از حقوق خودم مقدارى لوازم به عنوان جهيزيّه تهيّه كرده ام، آيا اين لوازم خمس دارد يا نه؟ وسايلى كه براى زندگى در روستاى محلِ خدمت خريده ام، چطور؟ ج ـ جهيزيّه چون مئونه است، حتّى اگر ديگرى هم آن را تهيّه كند، خمس ندارد، چه رسد كه خودِ دختر آن را تهيّه كند، و آنچه كه براى زندگى در روستا تهيّه كرده ايد نيز خمس ندارد. 6/7/74 (س 755) 1ـ تبديل كالاهاى جهيزيّه به يكديگر، در صورت ضرورت چه حكمى دارد؟ 2ـ تبديل كالا به يك قطعه زمين، و فروش آن به هنگام تهيّه جهيزيّه، چطور؟ 3ـ تبديل كالا به پول و سرمايه گذارى آن در امور تجارى و سودآور، چطور؟ 4ـ آيا سود حاصله پس از گذشت سال، خمس دارد يا خير؟ 5 ـ در صورت جايز بودن موارد فوق، اختيار شرعى آنها با چه كسى است؟ چنانچه مادر نسبت به خريد جهيزيّه و هبه آن به دختر، اقدام كرده باشد، آيا مى تواند نسبت به تبديل يا فروش آنها اقدام كند؟ ج 1 ـ مانعى ندارد و خمس هم تعلّق نمى گيرد.ج 2 و 3 ـ جايز است و مانعى ندارد.ج 4 ـ به سود حاصله، خمس تعلّق مى گيرد، مگر آنكه براى جهيزيّه و مئونه ازدواج دختر، مورد نياز باشد.ج 5 ـ جهيزيّه اگر به دختر بخشيده شده، و او هم قبض كرده (يعنى در اختيارش قرار گرفته)، از آنِ اوست، لذا در اين صورت اختيارش هم با خود دختر است، اگر بالغه و رشيده باشد، وگرنه با ولىّ اوست; ناگفته نماند كه قبضْ شرط صحّت هبه است، و اگر خود دختر بالغ و رشيده است، قبضش كافى است، وگرنه قبض ولىّ لازم است، و تصرّف در آنچه كه در ملك انسان است، اگر رشد و بلوغ داشته باشد، براى خودش جايز وگرنه با ولىّ اوست. 28/8/74 (س 756) جوانى هستم كه مى خواهم ازدواج كنم. مقدارى پول جهت اين كار، پس انداز كرده و مى كنم. آيا به اين پس انداز، خمس تعلّق مى گيرد؟ ج ـ خمس مبالغى كه كنار گذاشته شده، اگر در زمان مراجع قبلى بوده كه خمس آن را واجب مى دانسته اند، بايد پرداخت شود; امّا آنچه كه از اين زمان به بعد، براى مخارج لازم ازدواج پس انداز مى كنيد، به نظر اين جانب خمس ندارد. 6/2/74 (س 757) آيا به موارد ذيل، پس از گذشت يك سال و بدون استفاده ماندن آنها، خمس تعلّق مى گيرد؟ 1. وسايلى كه انسان در آينده مى تواند از آنها استفاده كند، مانند نوار كاست، كتاب و...2. وسايلى كه پسر جهت ازدواج در آينده به عنوان وسايل زندگى مى خرد.3. وسايلى كه انسان قبلاً از آنها استفاده كرده و مستعمل است، مانند كفش زمستانى، لباسهاى مختلف و لباسهاى كهنه اى كه قصد استفاده از آنها را ندارد.ج ـ موارد مذكور، متعلّق خمس نيست. 13/9/75 (س 758) اگر شخصى وسايلى را كه جزو مئونه محسوب مى شود، با مقدارى از اموال همسرش و مقدارى از پول تخميس شده، خريدارى و بقيّه را از مخارج عادى خودش تهيّه كند، ولى فعلاً همگى با هم مخلوط شده باشند، حكم خمس آنها چگونه است؟ ج ـ اگر وسايل جزو مئونه باشد، خمس ندارد. 10/8/73 (س 759) شخصى وسايلى را با اين قصد مى خرد كه اگر ميهمان بيايد، شايد مورد نياز قرار گيرد. آيا وسايل مذكور خمس دارد يا خير؟ ج ـ اگر چنين خريدهايى به عنوان ذخيره زندگى محسوب نشود و جزو خرج و هزينه زندگى محسوب شود، مئونه است و خمس ندارد. 22/3/76 (س 760) لباس، پارچه يا وسايل شخصى كه كسى براى فرزندان و يا همسرش خريدارى مى كند و به آنان مى دهد، اگر بيش از يك سال، بدون استفاده باقى بماند، متعلّق خمس است يا خير؟ در اين مسئله، آيا فرق مى كند كه آن شخص، اهل خمس دادن باشد يا نه؟ ج ـ لباس، پارچه و وسايل ديگر مايحتاج از وقت خريد كه جزو مئونه شده، و در سال هم مورد استفاده قرار نگرفته باشد، خمس ندارد; مگر آنكه مطمئن باشد كه اصلاً مورد استفاده قرار نمى گيرد، كه در اين صورت با فرض عدم استفاده، خمس آن را بايد بپردازد. 11/6/72 (س 761) چيزهايى نظير پارچه براى چادر، كه انسان براى همسر آينده پسر خود كنار مى گذارد، آيا مشمول خمس است يا نه؟ ج ـ مشمول خمس نيست، چون جزو مئونه است. 4/11/71 (س 762) به علّت شرايط محيطى، هر سال در تابستان مقدارى نفت براى سوخت زمستان تهيّه مى كنم، آيا لازم است كه خمس آن را در موقع حساب سال بپردازم؟ ج ـ اگر طورى است كه در زمستان نمى توانيد آن را تهيّه كنيد، يا تهيّه آن مشكل است، خمس ندارد. 10/12/74 (س 763) هنگام فرا رسيدن سال خمسى، آيا هر چيز اضافى در منزل، اعمّ از خوراكى، پوشاكى، شوينده ها و... را بايد حساب كرد، يا خمس به موارد خاصّى تعلّق مى گيرد؟ ج ـ عين هر آنچه از لوازم زندگى كه مورد استفاده قرار مى گيرد و از بين مى رود، مانند خوراكيها، مواد شوينده و غير آنها، اگر مازاد بر مئونه باشد و آخر سال زياد بيايد، متعلّق خمس است. 30/2/76 (س 764) شخصى با دريافت وام بانكى به مبلغ يكصد هزار تومان، فرش خريده و از آن استفاده كرده، و بعد از سه سال آن را به مبلغ يكصد و بيست هزار تومان خروخته است. آيا اين پول متعلّق خمس است؟ ج ـ اگر فرش جزو مئونه باشد و بعد از فروش هم بنا را بر نداشتن فرش گذاشته (يعنى در حقيقت به زندگى نقصى وارد كرده است)، آن پول خمس ندارد، مخصوصاً اگرقبل از رسيدن آخر سال صرف مئونه شود. 20/8/74 (س 765) پولى كه جهت ثبت نام تلفن به حساب بانك واريز مى شود و واگذارى آن از سوى مخابرات چند سال طول مى كشد، آيا متعلّق خمس است يا نه؟ ج ـ پولى كه براى تلفن واريز شده، اگر تلفن مورد نياز و جزو مئونه باشد، با فرض اينكه اگر سال قبل پول داده نشود، توان تهيّه آن در سالهاى بعد را ندارد، متعلّق خمس نيست; وگرنه با گذشت سال، متعلّق خمس است. 5/9/70 (س 766) اگر سال خمسى كسى مثلاً پايان شهريور باشد، آيا لوازم التحريرى كه براى سال تحصيلى فرزندانش خريدارى كرده، خمس دارد يا نه؟ ج ـ جزو مئونه است و خمس ندارد، به علاوه ظاهراً هبه به فرزند است. 11/7/74 (س 767) كتابهايى كه فقط مقدارى از آن خوانده شده، آيا خمس دارد؟ ج ـ خمس ندارد، مگر مواردى كه آن را براى فروش كنار گذاشته باشند، كه از باب ربح افزون بر مئونه، اگر تا آخر سال مصرف زندگى نشد، خمس آن را بايد پرداخت كنند. 4/7/74 (س 768) آيا به كتابهايى كه از طريق شهريّه خريدارى مى شود، خمس تعلّق مى گيرد يا خير؟ ج ـ خمس تعلّق نمى گيرد. 22/11/75 (س 769) آيا به پول حاصل از فروش كالاها، لوازم مستهلك يا غير ضرورى منزل مانند ظروف، پنكه، اتومبيل و... كه از درآمد سالهاى گذشته خريدارى شده، به محض فروش خمس تعلّق مى گيرد، يا اينكه جزو درآمد سال فروش است؟ ج ـ اگر مازاد بر مئونه است، جزو درآمد سال فروش است. 4/10/74
لطفا منتظر باشید ...
