ترجمه تفسیر المیزان جلد 19

راغب مى‏گويد:

خوض عبارت است از ورود در آب و عبور كردن در آن، ولى به طور استعاره در ورود در امور و كارها نيز
استعمال مى‏شود، و بيشتر مواردى كه در قرآن استعمال شده در مورد امورى است كه شروع در آن مذموم است «1».

و اگر كلمه مذكور را در آيه شريفه بدون الف و لام و با تنوين تنكير" خوض" آورده، براى اين است كه بفهماند اين كلمه صفتى دارد كه حذف شده و تقدير آن" خوضى عجيب" است.

و از آنجايى كه اشتغال به سخن باطل نتيجه حق نمى‏دهد، و به جز نتايج خيالى كه قوه وهم آن را براى خوض كننده زينت مى‏دهد و مى‏آرايد فايده‏اى ندارد. لذا چنين خوضى را لعب و بازيچه خواند، چون عملى كه بازيچه باشد آن عملى است كه غير از آثار خيالى اثرى ندارد.

و معناى جمله اين است كه:

" آنهايى كه به طور مستمر در خوضى عجيب بازى مى‏كنند، و سرگرم مجادله در آيات خدا و انكار آن و استهزاى به آن هستند، ويل بر آنان باد".

" يَوْمَ يُدَعُّونَ إِلى‏ نارِ جَهَنَّمَ دَعًّا" كلمه" دع"- با تشديد عين- به معناى دفع و پرت كردن به شدت است، و ظاهرا كلمه" يوم" بيان باشد براى كلمه" يومئذ".

" هذِهِ النَّارُ الَّتِي كُنْتُمْ بِها تُكَذِّبُونَ" يعنى به ايشان گفته مى‏شود:

اين همان آتشى است كه به آن تكذيب مى‏كرديد، كه البته منظور از تكذيب آتش، تكذيب خبرهايى است كه رسول خدا (ص) به وحى الهى از وجود آن خبر مى‏داده و مى‏فرموده:

به زودى مجرمين با آن آتش معذب مى‏شوند.

و خلاصه، معناى آيه اين است كه:

مى‏بينيد مصداق همان آتشى است كه انبياء از وجودش خبر مى‏دادند، و شما تكذيبشان مى‏كرديد.

(و يا آن آتش را تكذيب مى‏كرديد).

" أَ فَسِحْرٌ هذا أَمْ أَنْتُمْ لا تُبْصِرُونَ" اين جمله، تفريع و نتيجه‏گيرى از آيه قبل است، و استفهام در آن استفهام انكارى است، استفهامى است به منظور تفريع و سرزنش آنان، و معنايش اين است كه:

وقتى اين آتش همان آتش است كه تكذيبش مى‏كرديد، پس ديگر اين خبرى كه قرآن مى‏دهد نمى‏تواند سحر باشد، هم چنان كه شما پنداشته‏ايد و اخبار انبيا را سحر خوانديد.

(1) مفردات راغب، ماده" خوض".