مقصود از اصحاب الميمنة
" فَأَصْحابُ الْمَيْمَنَةِ ما أَصْحابُ الْمَيْمَنَةِ" اين جمله به خاطر اينكه حرف" فاء" بر سر دارد فرع و نتيجه جملات قبل است، فرعيتى كه بيان بر مبين دارد، پس اين آيه و دو آيه بعدش بيانگر اصناف سهگانه مذكور است.و كلمه" ميمنة" از ماده" يمن" است كه مقابل شوم است و معنايى بر خلاف آن دارد پس" اصحاب ميمنة" اصحاب و دارندگان يمن و سعادتند، و در مقابل آنان" اصحاب مشئمة" هستند، كه اصحاب و دارندگان شقاوت و شئامتند.و اينكه بعضى «1» از مفسرين ميمنه را به يمين يعنى دست راست معنا كرده و گفتهاند:اصحاب ميمنه نامه اعمالشان به دست راستشان داده مىشود، به خلاف ديگران، تفسير صحيحى نيست، براى اينكه در اين آيه در مقابل اصحاب ميمنه أصحاب مشئمه قرار گرفته، و اگر ميمنه به معناى دست راست بود بايد در مقابلش اصحاب ميسره يعنى طرف دست چپ قرار گيرد، هم چنان كه در آيات بعدى در مقابل اصحاب يمين اصحاب شمال آمده، و نادرستى اين تفسير روشن است.كلمه" ما" در جمله" ما أصحاب الميمنة" استفهامى است، و مبتدايى است كه خبرش جمله" أَصْحابُ الْمَيْمَنَةِ" است، و مجموع جمله خبر است براى جمله" فَأَصْحابُ الْمَيْمَنَةِ"، و منظور از اين استفهام بزرگداشت و تعظيم شان ايشان است." وَ أَصْحابُ الْمَشْئَمَةِ ما أَصْحابُ الْمَشْئَمَةِ" كلمه" مشئمه" مانند كلمه" شؤم"- به ضمه شين و سكون همزه- مصدر است، همانطور كه ميمنه مانند كلمه" يمن" مصدر است، و ميمنه و مشئمه به معناى سعادت و شقاوت است.معناى" السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ" و اقوال مختلف در باره مراد از سابقين
" وَ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ" در قرآن كريم آيهاى كه صلاحيت تفسير سابقون اول را داشته باشد آيه شريفه" فَمِنْهُمْ ظالِمٌ لِنَفْسِهِ وَ مِنْهُمْ مُقْتَصِدٌ وَ مِنْهُمْ سابِقٌ بِالْخَيْراتِ بِإِذْنِ اللَّهِ" «2»(1) روح المعانى، ج 27، ص 131.(2) پس بعضى از آنان ستم كننده به نفس خود هستند و بعضى از آنان ميانهرو مىباشند و بعضى از آنان به اذن خداوند پيشى گيرنده به خيرات و خوبىها هستند. سوره فاطر، آيه 32.