لطفا منتظر باشید ...
بيان آيات
اين آيات حال و وضعى كه هر يك از آن سه طايفه در قيامت دارند شرح مىدهد.موارد استعمال كلمه" قرب" و معناى تقرب به خدا و اينكه مقربون بلند مرتبهترين طبقات اهل سعادتند
" أُولئِكَ الْمُقَرَّبُونَ فِي جَنَّاتِ النَّعِيمِ" اشاره با كلمه" اولئك" به سابقين است، و جمله" اولئك المقربون" مبتدا و خبر، و جملهاى استينافى و ابتدايى است و ربطى به ما قبل ندارد.ولى بعضى «1» از مفسرين گفتهاند:جمله مذكور كه مركب از مبتدا و خبر است، خود خبرى است براى كلمه سابقون.بعضى «2» ديگر گفتهاند:" اولئك" مبتدا، و مقربون صفت آن، و خبرش جمله" فى جنات النعيم" است، (بنا بر اينكه مبتدا و خبر باشد معنايش اين مىشود كه اينان مقربان درگاه خدايند، و در جنات نعيم هستند، و بنا بر وجه دوم معنايش اين مىشود كه سابقون همين مقربين هستند كه در جنات نعيمند. و بنا بر وجه سوم معنايش اين مىشود كه اين مقربين در جنات نعيمند)، ولى از اين سه احتمال اولين وجه از نظر سياق كه نخست مردم را سه قسم مىكند، و سپس مال كار هر يك را به تفصيل شرح مىدهد سازگارتر و موجهتر است «3».و مساله قرب و بعد دو معناى نسبى هستند كه اجسام به حسب نسبت مكانى به آن دو متصف مىشوند، (مىگوييم فلان چيز به ما نزديك و آن ديگرى از ما دور است)، ولى در استعمال آن توسعهاى داده، در زمان و غير زمان هم استعمال كردهاند، مثلا مىگويند فردا به امروز نزديكتر است تا پس فردا، و يا مىگويند عدد چهار به عدد سه نزديكتر است تا عدد پنج، و يا رنگ سبز به رنگ سياه نزديكتر از رنگ قرمز است، و باز توسعه بيشترى به استعمال آن داده، از اجسام و جسمانيات تجاوز كرده معانى و حقايق را هم با آن دو توصيف كردهاند (مثلا فرمودهاند مسلمان بخيل دورتر از كافر سخى است به نجات، و به عكس كافر سخى نزديكتر به نجات است از مسلمان بخيل).حتى كلمه" قرب" در مورد خداى تعالى به خاطر احاطهاى كه به هر چيز دارد، استعمال شده، خود خداى تعالى فرموده:" وَ إِذا سَأَلَكَ عِبادِي عَنِّي فَإِنِّي قَرِيبٌ" «4» و يا فرموده:(1 و 2) تفسير ابى السعود، ج 8، ص 190.(3) چون گفتيم از جمله مورد بحث شروع به تفصيل مال كار هر يك از آن سه طايفه شده، پس بايد جمله را استينافى و ابتدايى گرفت، كه وجه اول هم همين است، به خلاف وجه دوم كه جمله را خبر براى مبتدايى مىگرفت، كه در فراز قبل قرار داشت، و به خلاف وجه سوم كه آن نيز جمله را تتمه مطلبى مىگرفت كه گويا قبلا آغاز شده." مترجم".(4) و چون بندگانم سراغ مرا از تو مىگيرند من نزديكم. سوره بقره، آيه 186.
