لطفا منتظر باشید ...
بيان آيات
بيان آيات مربوط به نماز جمعه، امر به شتاب بدان و رها كردن هر كارى باز دارنده از آن
اين آيات وجوب نماز جمعه و حرمت معامله را در هنگام حضور نماز تاكيد نموده، درضمن كسانى را كه در حال خطبه نماز آن را رها نموده، به دنبال لهو و تجارت مىروند عتاب نموده، عملشان را عمل بسيار ناپسند مىداند." يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذا نُودِيَ لِلصَّلاةِ مِنْ يَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلى ذِكْرِ اللَّهِ وَ ذَرُوا الْبَيْعَ ..."منظور از نداء براى نماز جمعه، همان أذان ظهر روز جمعه است، هم چنان كه در آيه" وَ إِذا نادَيْتُمْ إِلَى الصَّلاةِ اتَّخَذُوها هُزُواً" «1»، نيز مراد همين است.كلمه" جمعه"- به ضم حرف جيم و ميم، يا به ضم جيم و سكون ميم- به معناى يك روز از هفته است، كه عرب قديم آن را" يوم العروبة" مىگفتهاند، و سپس آن را جمعه خواندهاند، و اين نام بيشتر مورد استعمال قرار گرفت. و منظور از" نماز روز جمعه" همان نمازى است كه مخصوص روز جمعه تشريع شده. و منظور از" سعى به سوى ذكر خدا" دويدن به سوى نماز جمعه است. و مراد از" ذكر خدا" همان نماز است، هم چنان كه در آيه" وَ لَذِكْرُ اللَّهِ أَكْبَرُ" «2» به طورى كه گفتهاند مراد نماز است.ولى بعضى «3» گفتهاند: منظور از" ذكر خدا" در خصوص آيه مورد بحث خطبههاى قبل از نماز است. و جمله" وَ ذَرُوا الْبَيْعَ" امر به ترك بيع است، و به طورى كه از سياق برمىآيد در حقيقت نهى از هر عملى است كه انسان را از نماز باز بدارد، حال چه خريد و فروش باشد، و چه عملى ديگر. و اگر نهى را مخصوص به خريد و فروش كرد، از اين باب بوده كه خريد و فروش روشنترين مصداق اعمالى است كه آدمى را از نماز باز مىدارد.و معناى آيه اين است كه:اى كسانى كه ايمان آوردهايد! وقتى در روز جمعه براى نماز جمعه اذان مىگويند، تندتر بدويد، و براى رسيدن به نماز از خريد و فروش و هر عملى كه شما را از نماز باز مىدارد دست برداريد.و جمله" ذلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ" تشويق و تحريك مسلمانها به نماز و ترك بيعى است كه بدان مامور شدهاند." فَإِذا قُضِيَتِ الصَّلاةُ فَانْتَشِرُوا فِي الْأَرْضِ وَ ابْتَغُوا مِنْ فَضْلِ اللَّهِ ..."منظور از" قضاء صلاة" اقامه نماز جمعه، و تمام شدن آن است. و مراد از" انتشار در ارض" متفرق شدن مردم در زمين و مشغول شدن در كارهاى روزانه براى به دست آوردن فضل
خدا- يعنى رزق و روزى- است.
(1) و چون به سوى نماز نداء مىزنيد، نداء شما را مسخره مىكنند. سوره مائده آيه 58.(2) ذكر خدا بزرگتر است سوره عنكبوت، آيه 45.(3) روح المعانى، ج 28، ص 102.
