بيان آيات
مقصود از شدت حساب در جمله" فَحاسَبْناها حِساباً شَدِيداً"
اين آيات موعظه و تهديد و بشارت است، و با اين اندرزها توصيه به تمسك به احكام خدا را تاكيد مىكند، و يكى از آن احكام همان احكام طلاق و عده است، و در قرآن كريم هيچ توصيهاى در باره هيچ حكمى به قدر احكام راجعه به زنان تاكيد نشده، و اين نيست مگر به خاطر اينكه دنبال اين احكام و اين توصيهها خبرى هست." وَ كَأَيِّنْ مِنْ قَرْيَةٍ عَتَتْ عَنْ أَمْرِ رَبِّها وَ رُسُلِهِ فَحاسَبْناها حِساباً شَدِيداً وَ عَذَّبْناها عَذاباً نُكْراً" راغب مىگويد:مصدر" عتو" كه فعل" عتت" از آن مشتق است، به معناى سرباز زدن از اطاعت است «1». و بنا به گفته راغب كلمه" عتو" قريب المعناى با استكبار است. و نيز در باره كلمه" نكر" گفته:اين كلمه به معناى زيركى و تيزهوشى و سياستمدارى است، و نيز به معناى پيشامد بسيار دشوارى است كه در انظار غير معروف و غير معمولى باشد «2». و مراد از آن در خصوص آيه شريفه معناى دوم است.و در مجمع البيان گفته:" نكر" به معناى منكر و كار بسيار زشتى است كه نظيرش از كسى ديده نشده باشد «3».و مراد از" قريه"، اهل قريه است، كه به نحو مجاز از اهل قريه به قريه تعبير مىكنند، نظير آيه" وَ سْئَلِ الْقَرْيَةَ" «4»، كه منظور سؤال از اهل قريه است، و جمله" عَتَتْ عَنْ أَمْرِ رَبِّها وَ رُسُلِهِ" اشاره است به اينكه اهل قريه به خدا كفر ورزيدند و مرتكب شرك شدند، و كفرديگرى به رسولان خدا ورزيدند،
(1) مفردات راغب، ماده" عتو".(2) مفردات راغب، ماده" نكر".(3) مجمع البيان، ج 10، ص 309.(4) از قريه بپرس. سوره يوسف، آيه 82.