رواياتى در باره ماجراى اخراج و تبعيد بنى النضير، و چشم پوشى انصار از غنائم آنان براى تقسيم بين مهاجرين - ترجمه تفسیر المیزان جلد 19
و كلمه" يوق" كه در اصل" يوقى" بوده، مضارع مجهول از مصدر" وقايه" است كه به معناى حفظ كردن است.
و معناى آيه چنين است:
هر كس كه خدا او را از شر تنگ چشمى و بخل حفظ فرموده، در نتيجه نه خودش از بذل مال مضايقه دارد، و نه از اينكه ديگران مالدار شوند ناراحت مىشود، چنين كسانى رستگارند.
" وَ الَّذِينَ جاؤُ مِنْ بَعْدِهِمْ يَقُولُونَ رَبَّنَا اغْفِرْ لَنا وَ لِإِخْوانِنَا الَّذِينَ سَبَقُونا بِالْإِيمانِ" اين آيه هم مىتواند عطف به آيه قبل باشد، و هم استينافى و جديد، همان طور كه آيه" وَ الَّذِينَ تَبَوَّؤُا الدَّارَ وَ الْإِيمانَ مِنْ قَبْلِهِمْ يُحِبُّونَ" دو احتمال داشت. و بنا بر اين كه استينافى باشد موصول" الذين" مبتداء، و جمله" يَقُولُونَ رَبَّنَا ..." خبر آن خواهد بود، و منظور از آمدن اين طايفه بعد از آمدن آن طايفه، اين است كه اين طايفه، يعنى انصار، بعد از مهاجرين و بعد از پايان يافتن دوران هجرت، يعنى بعد از فتح مكه به اسلام در آمدند. بعضى «1» هم گفتهاند:
مراد مردمى است كه بعد از مسلمانان صدر اول مىآيند.
و جمله" رَبَّنَا اغْفِرْ لَنا وَ لِإِخْوانِنَا الَّذِينَ سَبَقُونا بِالْإِيمانِ" دعايى است به جان خودشان، و به جان مؤمنينى كه قبل از ايشان بودند، دعائى است به مغفرت. و اگر از مسلمانان قبل از خود تعبير كردند به" اخوان" براى اين بود كه اشاره كنند به اينكه ايشان را از خود مىدانند، هم چنان كه قرآن در باره همه مسلمانان فرموده:
" بَعْضُكُمْ مِنْ بَعْضٍ" «2» پس مسلمانان يكديگر را دوست مىدارند، همان طور كه خود را دوست مىدارند، و براى يكديگر دوست مىدارند، آنچه را كه براى خود دوست مىدارند.
و به همين جهت انصار بعد از آن دعاى خود گفتند:
" وَ لا تَجْعَلْ فِي قُلُوبِنا غِلًّا لِلَّذِينَ آمَنُوا رَبَّنا إِنَّكَ رَؤُفٌ رَحِيمٌ" از خدا خواستند كه هيچ غلى، يعنى عداوتى، از مؤمنين در دلشان قرار ندهد. و در جمله" لِلَّذِينَ آمَنُوا" همه مساله را نسبت به همه مؤمنين تعميم دادند، چه مؤمنين از بين خودشان، يعنى انصار، و چه از مهاجرين، كه قبل از ايشان ايمان آورده بودند. و هم اشاره كردند كه به جز ايمان هيچ غرض و هدفى ندارند.
بحث روايتى
رواياتى در باره ماجراى اخراج و تبعيد بنى النضير، و چشم پوشى انصار از غنائم آنان براى تقسيم بين مهاجرين
در تفسير قمى در ذيل آيه شريفه" هُوَ الَّذِي أَخْرَجَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتابِ مِنْ دِيارِهِمْ"
سبب نزول اين آيه چنين بود كه در مدينه سه طايفه و دودمان از يهوديان زندگى مىكردند، يكى بنى النضير بود، و يكى بنى قريظه، و يكى بنى قينقاع. و اين سه طايفه با رسول خدا (ص) عهدى داشتند كه تا مدتى مورد احترام بود، و بعدا يهوديان آن عهد را شكستند.
لطفا منتظر باشید ...
