ترجمه تفسیر المیزان جلد 19

و در تفسير قمى است كه راجع به آيه" إِذا وَقَعَتِ الْواقِعَةُ لَيْسَ لِوَقْعَتِها كاذِبَةٌ" فرمود:

در وقوع قيامت كذبى نيست بلكه حق است، و" خافضة" دشمنان خدا را پايين مى‏آورد و" رافعة" اولياى خدا را بلند مى‏كند،" إِذا رُجَّتِ الْأَرْضُ رَجًّا"، فرمود:

يعنى ابعاض زمين به يكديگر كوفته مى‏شود" وَ بُسَّتِ الْجِبالُ بَسًّا"، يعنى كوه‏ها از ريشه كنده مى‏شوند، فَكانَتْ هَباءً مُنْبَثًّا" فرمود:

" هباء" آن ذره‏هايى است كه هنگام تابش نور خورشيد از پنجره به درون خانه، در ستون نورش ديده مى‏شود،" وَ كُنْتُمْ أَزْواجاً ثَلاثَةً"، يعنى در روز قيامت شما مردم سه دسته خواهيد بود، اول اصحاب ميمنه، و چه اصحاب ميمنه‏اى، و دوم اصحاب مشئمه، و چه اصحاب مشئمه‏اى، و سابقين (در عمل خير كه سابقين در مغفرت و رحمتند، و) جلوتر از هر كس ديگر به بهشت در مى‏آيند «1».

مؤلف

اينكه فرمود:

" جلوتر از هر كس ديگر به بهشت در مى‏آيند" تفسير سابقين دوم است.

و در الدر المنثور است كه:

عبد بن حميد و ابن جرير و ابن منذر، از على بن ابى طالب (ع) روايت كرده كه فرمود:

" هباء منبث" عبارت است از ذرات سرگردان در فضا و" هباء منثور" به معناى غبارى است كه در ستون شعاع خورشيد تابيده از پنجره ديده مى‏شود «2».

و نيز در همان كتاب آمده كه ابن مردويه از ابن عباس روايت كرده كه در تفسير جمله" وَ السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ" گفته:

اين آيه در باره حزقيل مؤمن آل فرعون، و حبيب نجار، كه داستانش در سوره يس آمده، و على بن ابى طالب (ع) نازل شده، كه هر يك از آنان پيشگام امت خود بوده، و على از همه آنان افضل است «3».

و در مجمع البيان از ابى جعفر (ع) روايت كرده كه فرمود:

سابقين چهار كس هستند:

اول پسر آدم، كه به دست برادرش كشته شد، و دوم پيشگام امت موسى بود، كه همان مؤمن آل فرعون است، سوم پيشگام امت عيسى، يعنى حبيب نجار است، و چهارم پيشگام امت اسلام، يعنى على بن ابى طالب (ع) است «4».

مؤلف

اين معنا در روضة الواعظين از امام صادق (ع) نيز روايت شده «5».

(1) تفسير قمى، ج 2، ص 346.

(2 و 3) الدر المنثور، ج 6، ص 154.

(4) مجمع البيان، ج 9، ص 215.

(5) روضة الواعظين، ص 105.