لطفا منتظر باشید ...
و از آنجا به بيرون نمىآيد، چون اين نيات منسوب به دلها است، و دلها هم در قفسه سينهها قرار دارد، و اين جمله يعنى جمله" وَ هُوَ عَلِيمٌ بِذاتِ الصُّدُورِ" احاطه علم خداى تعالى به نيات درونى را بيان مىكند، هم چنان كه جمله" وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ بَصِيرٌ" احاطه بينايى آن جناب به ظواهر اعمال آنان را بيان مىكرد.
بحث روايتى
در الدر المنثور است كه احمد، ابو داوود، ترمذى (وى حديث را حسن دانسته) نسايى، ابن مردويه، و بيهقى (در كتاب شعب الايمان)، از عرباض بن ساريه روايت كردهاند كه گفت:رسول خدا (ص) همواره قبل از خواب سورههايى كه در آغازش مساله تسبيح ذكر شده مىخواند و مىفرمود:در اين سورهها آيهاى است كه از هزار آيه بهتر است «1».مؤلف
اين روايت را از ابن ضريس از يحيى بن ابى كثير نيز از آن جناب نقل كرده «2».و در كافى به سند خود از عاصم بن حميد روايت كرده كه گفت:شخصى از على بن الحسين (ع) از توحيد سؤال كرد، حضرت فرمود:خداى تعالى مىداند كه در آخر الزمان مردمى خواهند آمد اهل تعمق و تحقيق، و به همين جهت سوره" قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ" و آيات سوره حديد تا جمله" عَلِيمٌ بِذاتِ الصُّدُورِ" را نازل كرد، و اگر كسى بخواهد در معارف توحيد بيش از اين كنجكاوى كند هلاك و گمراه مىشود «3».و در تفسير قمى در ذيل آيه:" سَبَّحَ لِلَّهِ ما فِي السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ وَ هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ" آمده كه:امام فرمود:اين همانست كه رسول خدا (ص) در بارهاش فرمود:" اوتيت جوامع الكلم- كلمات جامع را به من دادهاند" «4» و در معناى جمله" هُوَ الْأَوَّلُ" فرمود:يعنى او قبل از هر چيز بوده است،" و الآخر" يعنى او بعد از فناى هر چيز باقى است،" وَ هُوَ عَلِيمٌ بِذاتِ الصُّدُورِ" يعنى او به ضميرها آگاه است «5».(1 و 2) الدر المنثور، ج 6، ص 170.(3) اصول كافى، ج 1، ص 91، ح 3.(4) احتمال دارد نظر رسول خدا (ص) در روايت عرباض نيز همين آيه باشد.
و همچنين در ساير سورههايى كه در آغازش مساله تسبيح ذكر شده." مترجم".(5) تفسير قمى، ج 2، ص 350.
