" وَ يَجْعَلْ لَكُمْ نُوراً تَمْشُونَ بِهِ"- بعضى «1» از مفسرين گفته‏اند:

منظور اين است كه در روز قيامت نورى به آنان مى‏دهد كه با آن در بين مردم آمد و شد مى‏كنند. و اين همان نورى است كه در آيه" يَسْعى‏ نُورُهُمْ بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَ بِأَيْمانِهِمْ" به آن تصريح مى‏كرد.

ليكن اين حرف درست نيست، چون مقيد كردن آيه است به قيدى كه هيچ دليلى بر آن نيست، و اطلاق آيه دلالت دارد كه اين مؤمنين، هم در دنيا نور دارند و هم در آخرت، هم چنان كه در باره نور دنيايى آنان آيه شريفه زير بر آن دلالت دارد:

" أَ وَ مَنْ كانَ مَيْتاً فَأَحْيَيْناهُ وَ جَعَلْنا لَهُ نُوراً يَمْشِي بِهِ فِي النَّاسِ كَمَنْ مَثَلُهُ فِي الظُّلُماتِ لَيْسَ بِخارِجٍ مِنْها" «2»

و در باره نور آخرتشان آيه شريفه زير دلالت مى‏كند:

" يَوْمَ تَرَى الْمُؤْمِنِينَ وَ الْمُؤْمِناتِ يَسْعى‏ نُورُهُمْ بَيْنَ أَيْدِيهِمْ وَ بِأَيْمانِهِمْ" «3».

" وَ يَغْفِرْ لَكُمْ وَ اللَّهُ غَفُورٌ رَحِيمٌ"- در اين جمله وعده‏اى را كه از رحمت خود و نور دادن به آنان داده تكميل كرده است.

مراد از نورى كه خدا براى مؤمنين قرار مى‏دهد كه بدان راه روند و معناى آيه:
" لِئَلَّا يَعْلَمَ أَهْلُ الْكِتابِ ..."

" لِئَلَّا يَعْلَمَ أَهْلُ الْكِتابِ أَلَّا يَقْدِرُونَ عَلى‏ شَيْ‏ءٍ مِنْ فَضْلِ اللَّهِ ..."

از ظاهر سياق برمى‏آيد كه در آيه شريفه التفاتى از خطاب به مؤمنين كه در" يَجْعَلْ لَكُمْ" بود به خطاب به شخص رسول خدا (ص) به كار رفته باشد، و خطاب در آيه و روى سخن در آن متوجه شخص شخيص آن جناب باشد. و مراد از" علم" مطلق اعتقاد است هم چنان كه كلمه" زعم" هم به همين معنا است و كلمه" ان" مخفف" أن" است، و ضمير" يقدرون" به مؤمنين بر مى‏گردد، و در اين كلام تعليلى است براى مضمون آيه قبلى.

و معناى آيه اين است كه:

اگر ما ايشان را با اينكه مرتبه‏اى از ايمان داشتند امر به ايمان كرديم، و وعده‏شان داديم كه دو كفل از رحمت به آنان مى‏دهيم و نور و مغفرتشان ارزانى مى‏داريم، همه براى اين بود كه اهل كتاب خيال نكنند مؤمنين هيچ قدرتى ندارند، و
به هيچ وجه دستشان به فضل خدا نمى‏رسد، و تنها مؤمنين اهل كتابند كه اگر ايمان داشته باشند اجرشان دو چندان داده مى‏شود.

(1) روح المعانى، ج 27، ص 193.

(2) آيا كسى كه مرده بود، سپس ما او را زنده كرديم، و برايش نورى قرار داديم كه با آن در بين مردم آمد و شد مى‏كند، مانند كسى است كه در ظلمتهايى بسر مى‏برد كه بيرون شدنى برايشان نيست؟
انعام، آيه 122.

(3) روزى كه مؤمنين و مؤمنات را مى‏بينى كه نورشان پيشاپيش آنان در حركت است. سوره حديد، آيه 12.