ترجمه تفسیر المیزان جلد 19

" مِنْ قَبْلِ أَنْ يَأْتِيَ أَحَدَكُمُ الْمَوْتُ"- يعنى قبل از آنكه قدرت شما در تصرف در مال و انفاق آن در راه خدا تمام شود.

" فَيَقُولَ رَبِّ لَوْ لا أَخَّرْتَنِي إِلى‏ أَجَلٍ قَرِيبٍ"- اين جمله عطف است بر جمله قبلى، و اگر كلمه" اجل" را مقيد به قيد" قريب" كرد، براى اين بود كه اعلام كند به اينكه چنين كسى قانع است به مختصرى عمر، به مقدارى كه بتواند مال خود را در راه خدا انفاق كند، تقاضاى اندكى مى‏كند تا اجابتش آسان باشد. و نيز براى اين است كه اجل و عمر هر قدر هم كه باشد اندك است هم چنان كه رسول خدا (ص) فرمود:

" كل ما هو آت قريب «1»- هر آنچه خواهد آمد نزديك است".

" فَأَصَّدَّقَ وَ أَكُنْ مِنَ الصَّالِحِينَ"- در اين جمله كلمه" اصدق" به نصب قاف خوانده مى‏شود تا جواب تمناى" چه مى‏شد مرا تا مدتى اندك مهلت مى‏دادى" باشد، و كلمه" اكن" به سكون نون خوانده مى‏شود تا جزاى شرطى تقديرى باشد، و تقدير" ان اتصدق اكن من الصالحين- اگر تصدق دهم از صالحان خواهم بود" مى‏باشد.

" وَ لَنْ يُؤَخِّرَ اللَّهُ نَفْساً إِذا جاءَ أَجَلُها" در اين جمله آرزومندان نامبرده را از اجابت دعايشان و هر كس ديگر را كه از خدا تاخير اجل را بخواهد مايوس كرده مى‏فرمايد:

وقتى أجل كسى رسيد، و نشانه‏هاى مرگ آمد، ديگر تاخير داده نمى‏شود، و اين معنا در كلام خداى تعالى مكرر آمده كه اجل يكى از مصاديق قضاى حتمى است، از آن جمله مى‏فرمايد:

" إِذا جاءَ أَجَلُهُمْ فَلا يَسْتَأْخِرُونَ ساعَةً وَ لا يَسْتَقْدِمُونَ" «2».

" وَ اللَّهُ خَبِيرٌ بِما تَعْمَلُونَ"- اين جمله حال است از ضمير" أحدكم" ممكن هم هست عطف بر آغاز كلام باشد، و فايده تعليل را دارد، و معنايش اين است كه از خدا بى‏خبر نشويد و انفاق كنيد، براى اينكه خدا به اعمال شما دانا است، طبق همان اعمال جزايتان مى‏دهد.

(1) سنن ابن ماجه، ج 1، ص 18.

(2) و چون اجلشان آيد، نه مى‏توانند درخواست تاخيرش را بكنند، و نه تقديمش را. سوره يونس، آيه 49.