ترجمه تفسیر المیزان جلد 19

و بعضى «1» گفته‏اند:

معنايش اين است كه امور دنيا و آخرت را برايش آسان نموده، يا فرجى دنيايى برايش مى‏فرستد، و يا عوضى آخرتى به او مى‏دهد.

" ذلِكَ أَمْرُ اللَّهِ أَنْزَلَهُ إِلَيْكُمْ ..."

يعنى آنچه خداى تعالى در آيات قبلى بيان كرد احكامى است كه او به سوى شما نازل كرد، و در اينكه فرمود:

" وَ مَنْ يَتَّقِ اللَّهَ يُكَفِّرْ عَنْهُ سَيِّئاتِهِ وَ يُعْظِمْ لَهُ أَجْراً" دلالتى هست بر اينكه پيروى اوامر خدا خود مرحله‏اى است از تقوى، مانند اجتناب از محرمات كه آن هم مرحله‏اى ديگر از تقوى است، و شايد اين دلالت براى آن باشد كه امتثال اوامر هم ملازم با اجتناب از حرام است، و آن حرام عبارت است از ترك امتثال.

و معناى" تكفير سيئات" پوشاندن آن به وسيله مغفرت است، و مراد از" سيئات" گناهان صغيره است، در نتيجه تقوى تنها براى گناهان كبيره باقى مى‏ماند، و مجموع جمله" وَ مَنْ يَتَّقِ اللَّهَ يُكَفِّرْ عَنْهُ سَيِّئاتِهِ وَ يُعْظِمْ لَهُ أَجْراً" در معناى آيه شريفه زير مى‏باشد كه فرموده:

" إِنْ تَجْتَنِبُوا كَبائِرَ ما تُنْهَوْنَ عَنْهُ نُكَفِّرْ عَنْكُمْ سَيِّئاتِكُمْ وَ نُدْخِلْكُمْ مُدْخَلًا كَرِيماً" «2»، و از اين دو آيه شريفه بر مى‏آيد كه مراد معصوم (ع) هم كه در تعريف تقوى فرمود:

" عبارت است از ورع از محارم خدا" همان گناهان كبيره است.

و نيز بر مى‏آيد كه مخالفت با احكامى كه خداى تعالى در باره طلاق و عده نازل فرموده از گناهان كبيره است چون تقوايى كه در آيه شريفه ذكر شده مشتمل بر مسائل مذكور نيز مى‏شود، و ممكن نيست كه مسائل خود آيه را شامل نگردد، پس مخالفت مذكور جزو سيئات قابل تكفير نيست، و گرنه نظم و معناى آيه مختل مى‏شود.

" أَسْكِنُوهُنَّ مِنْ حَيْثُ سَكَنْتُمْ مِنْ وُجْدِكُمْ ..."

راغب در مفردات مى‏گويد:

كلمه" من وجدكم" به معناى تمكن و مقدار توانگريتان است، چون غنى را" و جدان" و" جدة" مى‏خوانند، و بعضى قرائت كلمه" وجد" را هم به فتحه واو حكايت كرده‏اند هم به ضمه و هم به كسره «3».

(1) مجمع البيان، ج 10، ص 307.

(2) اگر از گناهان بزرگ آنچه از آن نهى شده‏ايد اجتناب بورزيد، ما گناهان (كوچك) تان را تكفير مى‏كنيم، و در مدخلى آبرومند داخلتان مى‏كنيم. سوره نساء، آيه 31.

(3) مفردات راغب، ماده" وجد".