ترجمه تفسیر المیزان جلد 19
لطفا منتظر باشید ...
ممكن هم هست آيه شريفه" وَ انْشَقَّتِ السَّماءُ فَهِيَ يَوْمَئِذٍ واهِيَةٌ وَ الْمَلَكُ عَلى أَرْجائِها" در معناى آيه زير باشد كه مىفرمايد:" وَ يَوْمَ تَشَقَّقُ السَّماءُ بِالْغَمامِ وَ نُزِّلَ الْمَلائِكَةُ
تَنْزِيلًا" «1»." وَ الْمَلَكُ عَلى أَرْجائِها وَ يَحْمِلُ عَرْشَ رَبِّكَ فَوْقَهُمْ يَوْمَئِذٍ ثَمانِيَةٌ" راغب مىگويد:" رجاى چاه" و" رجاى آسمان" و رجاى هر چيز ديگر به معناى كناره آن است، و جمع آن أرجاء مىآيد، يعنى اطراف، هم چنان كه در قرآن آمده:" وَ الْمَلَكُ عَلى أَرْجائِها" «2» و كلمه" ملك" به طورى كه گفته شده، هم در مورد يك نفر اطلاق مىشود، و هم در مورد جمع، و مراد از آن در اين آيه جمع است، و ضمير" هم" در جمله" وَ يَحْمِلُ عَرْشَ رَبِّكَ فَوْقَهُمْ يَوْمَئِذٍ ثَمانِيَةٌ" به طورى كه از مقتضاى سياق ظاهر مىشود به ملائكه برمىگردد.ولى بعضى «3» گفتهاند به همه خلائق برمىگردد.و از ظاهر كلام خداى تعالى برمىآيد كه عرش در آن روز حاملينى از ملائكه دارد، هم چنان كه از ظاهر آيه زير نيز اين معنا استفاده مىشود مىفرمايد:" الَّذِينَ يَحْمِلُونَ الْعَرْشَ وَ مَنْ حَوْلَهُ يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَ يُؤْمِنُونَ بِهِ وَ يَسْتَغْفِرُونَ لِلَّذِينَ آمَنُوا" «4»، و در روايات آمده كه اين حاملان عرش چهار فرشتهاند، و از ظاهر آيه مورد بحث برمىآيد حاملان عرش در آن روز هشت نفرند، و اما اينكه اين چهار نفر و يا هشت نفر از جنس ملائكه بودند، و يا غير ايشان؟آيه شريفه ساكت است، هر چند كه سياق آن از اشعار به اينكه از جنس ملك مىباشند، خالى نيست.ممكن هم هست- همانطور كه اشاره كرديم- غرض از ذكر انشقاق آسمان، و بودن ملائكه در اطراف آن، و اينكه حاملين عرش در آن روز هشت نفرند، اين باشد كه بفرمايد در آن روز ملائكه و آسمان و عرش براى انسانها ظاهر مىشوند، هم چنان كه قرآن در اين باره فرموده:" وَ تَرَى الْمَلائِكَةَ حَافِّينَ مِنْ حَوْلِ الْعَرْشِ يُسَبِّحُونَ بِحَمْدِ رَبِّهِمْ" «5».
