لطفا منتظر باشید ...
اگر فضل و رحمت خدا بر شما نبود هيچيك از شما هرگز پاك و تزكيه نمىشد
" وَ لَوْ لا فَضْلُ اللَّهِ عَلَيْكُمْ وَ رَحْمَتُهُ ما زَكى مِنْكُمْ مِنْ أَحَدٍ أَبَداً ..."در اين آيه باز هم به ياد آورى امتنان به فضل و رحمت بازگشت شده و اين اهتمام خود مؤيد اين احتمال است كه افك مورد بحث در آيه مربوط به رسول خدا (ص) بوده، و اهتمام به خاطر احترامى است كه آن جناب نزد خداى سبحان داشته است.در اين آيه كه براى بار سوم امتنان به فضل و رحمت يادآورى مىشود، جواب لو لا را آورده، و فرموده اگر فضل و رحمت خدا به شما نبود هيچ يك از شما ابدا تزكيه و پاك نمىشد و اين معنايى است كه عقل هم بر آن دلالت دارد، چون افاضه كننده خير و سعادت تنها خداى سبحان است، و تعليم قرآنى نيز آن را افاده مىكند، هم چنان كه در جاى ديگر فرموده:" بِيَدِكَ الْخَيْرُ «1»- خير تنها به دست تو است" و نيز فرموده:" ما أَصابَكَ مِنْ حَسَنَةٍ فَمِنَ اللَّهِ «2»- آنچه خير به تو مىرسد از خدا است".و اينكه فرموده:" وَ لكِنَّ اللَّهَ يُزَكِّي مَنْ يَشاءُ وَ اللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ" اعراض از مطالب قبلى است، و حاصلش اين است كه خداى تعالى هر كه را بخواهد تزكيه مىكند. پس امر منوط به مشيت او است، و مشيت او تنها به تزكيه كسى تعلق مىگيرد كه استعداد آن را داشته، و به زبان استعداد آن را درخواست كند، كه جمله" وَ اللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ" اشاره به همين درخواست به(1) سوره آل عمران، آيه 26.(2) سوره نساء، آيه 79.
