حمل آيه:" وَ تَرَى الْجِبالَ تَحْسَبُها جامِدَةً وَ هِيَ تَمُرُّ مَرَّ السَّحابِ" بر حركت جوهرى و بر حركت انتقالى زمين‏ - ترجمه تفسیر المیزان جلد 15

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

ترجمه تفسیر المیزان - جلد 15

سید محمدحسین طباطبایی؛ ترجمه: سید محمدباقر موسوی همدانی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

آورده باشد، به بهتر از آن پاداش مى‏شود و هر كس سيئه آورده باشد با صورت به جهنم انداخته مى‏شود و همه جزاى عمل خود را مى‏بينند.

و بنا بر اين، آيه مورد بحث همان معنا را خواهد داد كه آيه" أَ فَلا يَعْلَمُ إِذا بُعْثِرَ ما فِي الْقُبُورِ وَ حُصِّلَ ما فِي الصُّدُورِ إِنَّ رَبَّهُمْ بِهِمْ يَوْمَئِذٍ لَخَبِيرٌ" «1» و آيه" يَوْمَ هُمْ بارِزُونَ لا يَخْفى‏ عَلَى اللَّهِ مِنْهُمْ شَيْ‏ءٌ" «2» در مقام بيان آن است، آن وقت جمله" مَنْ جاءَ بِالْحَسَنَةِ ..." تفصيلى مى‏شود براى جمله" إِنَّهُ خَبِيرٌ بِما تَفْعَلُونَ" تفصيل از نظر لازمه با خبر بودن، كه همان جزاى عملكرد آنان است، هم چنان كه در ذيل هم به آن اشاره نموده مى‏فرمايد:" هَلْ تُجْزَوْنَ إِلَّا ما كُنْتُمْ تَعْمَلُونَ" و قبلا مردم غايب فرض شده بودند و در اينجا حاضر و مورد خطاب، اين التفات به منظور تشديد نهيب و تهديد است.

حمل آيه:" وَ تَرَى الْجِبالَ تَحْسَبُها جامِدَةً وَ هِيَ تَمُرُّ مَرَّ السَّحابِ" بر حركت جوهرى و بر حركت انتقالى زمين‏

البته در آيه" وَ تَرَى الْجِبالَ تَحْسَبُها جامِدَةً وَ هِيَ تَمُرُّ مَرَّ السَّحابِ" دو قول ديگر هست.

يكى اينكه: آن را حمل كرده‏اند بر حركت جوهرى و اينكه تمامى موجودات با جوهره ذاتشان به سوى غايت وجود خود در حركتند و اين همان معناى حشر و رجوع به خداى سبحان است.

و اين معنا، از نظر اشاره‏اى كه در جمله" تَحْسَبُها جامِدَةً- تو آنها را جامد مى‏پندارى" هست- به اينكه همين امروز كه قيامتى به پا نشده، متحركند- مناسبترين معناست، براى اينكه نمى‏شود روز قيامت را ظرف گرفت هم براى جامد ديدن كوه‏ها و هم براى حركت آنها چون ابر.

دوم اينكه: آن را حمل كرده‏اند بر حركت انتقالى زمين. و اين معنا از نظر آيه- فى نفسها- معناى خوبى است، الا اينكه دو تا اشكال متوجه آن مى‏شود، اول اينكه: بنا بر اين معنا، آيه شريفه از ما قبل و ما بعد خود بريده و غير مربوط مى‏شود، چون هم ما قبل آن و هم ما بعدش راجع به قيامت بود، دوم اينكه با اين بريدگى اتصال جمله" إِنَّهُ خَبِيرٌ بِما تَفْعَلُونَ" به ما قبلش نيز به هم مى‏خورد.

" مَنْ جاءَ بِالْحَسَنَةِ فَلَهُ خَيْرٌ مِنْها وَ هُمْ مِنْ فَزَعٍ يَوْمَئِذٍ آمِنُونَ" اين آيه و آيه بعدش- همانطور كه قبلا هم اشاره كرديم- تفصيلى است براى اجمالى- كه در جمله" إِنَّهُ خَبِيرٌ بِما تَفْعَلُونَ" است، البته تفصيل از نظر اثر خبير بودن خدا، زيرا اثر

(1) آيا مشرك نمى‏داند و خبر از روزى ندارد كه آنچه در قبور است بيرون ريخته مى‏شوند و آنچه در سينه‏ها بود بر ملا مى‏شود چون پروردگارشان در اين روز به آنها خبير است. سوره عاديات، آيه 9- 11.

(2) روزى كه ايشان آشكارند و از ايشان چيزى بر خدا پوشيده نيست. سوره مؤمن، آيه 16.

/ 583