بحث روايتى :(رواياتى در ذيل آيات گذشته مربوط به اوصاف مؤمنين، اسراف و اقتار، تبديل سيئات به حسنات و ...) - ترجمه تفسیر المیزان جلد 15

منزلتى نداريد و وجود و عدمتان نزد او يكسان است، براى اينكه شما او را تكذيب كرديد، پس ديگر هيچ خيرى در شما اميد نمى‏رود و به زودى اين تكذيب به شديدترين وجه، ملازم شما خواهد شد و اگر باز هم خدا شما را مى‏خواند تنها به منظور اتمام حجت بر شما است و يا براى اين است كه شايد شما از تكذيب دست برداريد. و اين تفسير، تفسير خوبى است.

بعضى «1» ديگر گفته‏اند: جمله" دعاؤكم" از باب اضافه مصدر به فاعل است. و مراد از دعا هم عبادت خداى سبحان است و معنا اين است كه: بگو پروردگار من اعتنا و اهتمامى به كار شما ندارد و يا شما را باقى نمى‏گذارد اگر او را عبادت نكنيد.

ولى اين تفسير با تفريع بعدى يعنى جمله" فَقَدْ كَذَّبْتُمْ" نمى‏سازد و به وجه روشنى نتيجه جمله مورد بحث قرار نمى‏گيرد و اگر جمله مورد بحث از باب اضافه مصدر به فاعل خودش و مراد از" دعاؤكم"" دعايتان" بود، جا داشت ديگر تفريع نكند و بدون" فا" ى تفريع بفرمايد:" و قد كذبتم".

علاوه بر اين، هميشه وقتى مصدرى به فاعل خود اضافه مى‏شود دلالت مى‏كند بر اينكه عمل قبلا انجام شده و يا در حال انجام است و مشركين مورد بحث آيه، نه قبلا خدا را عبادت كرده بودند و نه در آن حال، و به همين جهت حق كلام اين بود كه بفرمايد:" لو لا ان تدعوه- اگر او را نخوانيد"، دقت فرمائيد.

اين آيه شريفه، خاتمه سوره فرقان است و در آن بازگشتى به غرض سوره شده و گفتار سوره در آن خلاصه گشته است، چون همه گفتگوى سوره پيرامون اعتراض مشركين بر رسول خدا (ص) و بر قرآن نازل بروى و تكذيبشان به پيغمبر و قرآن بود.

بحث روايتى :(رواياتى در ذيل آيات گذشته مربوط به اوصاف مؤمنين، اسراف و اقتار، تبديل سيئات به حسنات و ...)

در مجمع البيان در ذيل جمله" الَّذِينَ يَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْناً" از امام صادق (ع) روايت آورده كه فرمود: كسانى هستند كه وقتى راه مى‏روند همانطور كه جبلى و طبيعى ايشان است قدم بر مى‏دارند و در راه رفتن تصنع نمى‏كنند و به طور غير طبيعى و با تكبر راه نمى‏روند «2».

(1) روح البيان، ج 6، ص 256.

(2) مجمع البيان، ج 7، ص 179.