معناى آيه:" قُلْ عَسى‏ أَنْ يَكُونَ رَدِفَ لَكُمْ بَعْضُ الَّذِي تَسْتَعْجِلُونَ" و مفاد كلمه" عسى" و امثال آن در كلام خداى تعالى‏ - ترجمه تفسیر المیزان جلد 15

اینجــــا یک کتابخانه دیجیتالی است

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

ترجمه تفسیر المیزان - جلد 15

سید محمدحسین طباطبایی؛ ترجمه: سید محمدباقر موسوی همدانی

| نمايش فراداده ، افزودن یک نقد و بررسی
افزودن به کتابخانه شخصی
ارسال به دوستان
جستجو در متن کتاب
بیشتر
تنظیمات قلم

فونت

اندازه قلم

+ - پیش فرض

حالت نمایش

روز نیمروز شب
جستجو در لغت نامه
بیشتر
لیست موضوعات
توضیحات
افزودن یادداشت جدید

سياق، مؤيد اين معناست، بقيه الفاظ آيه روشن است.

معناى آيه:" قُلْ عَسى‏ أَنْ يَكُونَ رَدِفَ لَكُمْ بَعْضُ الَّذِي تَسْتَعْجِلُونَ" و مفاد كلمه" عسى" و امثال آن در كلام خداى تعالى‏

" قُلْ عَسى‏ أَنْ يَكُونَ رَدِفَ لَكُمْ بَعْضُ الَّذِي تَسْتَعْجِلُونَ" گفته‏اند: لام در" رَدِفَ لَكُمْ" زايد و براى افاده تاكيد است مانند حرف باء در آيه" وَ لا تُلْقُوا بِأَيْدِيكُمْ إِلَى التَّهْلُكَةِ" «1» و معناى جمله مورد بحث، اين است كه" بگو اميد است كه شما را متابعت كند، و به شما ملحق شود بعضى از آنچه درباره‏اش عجله مى‏كنيد".

بعضى «2» از مفسرين گفته‏اند: كلمه" ردف" معناى فعلى را متضمن است كه همواره با لام متعدى مى‏شود.

و مراد از" بعضى از آنچه درباره‏اش عجله مى‏كنند" همانا عذاب دنيا است، كه قبل از عذاب آخرت فرا مى‏رسد، چون كفار همواره درباره آن عجله مى‏كردند و به رسول خدا (ص) مى‏گفتند: پس چه شد آن عذاب كه ما را از آن مى‏ترسانى و آن حكم فصلى كه خدا وعده آن را داده، و حكم فصل خود ملازم با عذاب است و عذاب دنيا هم بعضى از آن عذابها است كه درباره‏اش عجله مى‏كردند آن قسمتش است كه كفار در باره‏اش عجله مى‏كردند و شايد مراد آيه عذاب روز بدر باشد، هم چنان كه ديگران نيز احتمالش را داده‏اند.

مفسرين درباره كلمه" عسى" گفته‏اند: اين كلمه و كلمه" لعل" در باره خداى تعالى معناى وجوب را مى‏دهد، زيرا اصولا كسى مى‏گويد" شايد و يا اميد است" كه به سر نوشت آينده خود جاهل باشد، و چون جهل بر خداى تعالى محال است، در نتيجه معناى" عَسى‏ أَنْ يَكُونَ رَدِفَ لَكُمْ" اين مى‏شود كه" سيردفكم و ياتيكم العذاب محققا- به زودى به دنبال سرتان عذاب خواهد آمد".

ليكن اين حرف صحيح نيست، زيرا معناى اميدوارى و آرزومندى و امثال آن، همانطور كه ممكن است قائم به نفس و جان گوينده باشد، (يعنى گوينده خودش در دل آرزومند و اميدوار باشد)، همچنين ممكن است قائم به مقام و يا به شنونده و يا غير آن دو باشد و در اين آيه و هر جاى ديگر از كلام مجيد خداى تعالى، قائم به غير گوينده، يعنى خداست، حال يا قائم است به مقام، يا به غير مقام و جوابى كه در آيه آمده از آنجا كه راجع است به رسول خدا (ص)، پس اميدى هم كه از كلمه" عسى" استفاده مى‏شود راجع مى‏شود به آن جناب و قائم است به نفس شريف او و معناى آيه اين مى‏شود كه: به‏

(1) سوره بقره، آيه 195.

(2) روح المعانى، ج 20، ص 16.

/ 583