ياد آورى سنت الهى مبنى بر ارسال پياپى رسولان و روش امت‏ها دائر بر تكذيب ايشان و سنت ديگر خداوند كه همانا مجازات و هلاكت مكذبان بوده است‏

با بیش از 100000 منبع الکترونیکی رایگان به زبان فارسی ، عربی و انگلیسی

كلمه" تواتر" هم از همين باب است، چون تواتر هم به معناى تك تك و فرد فردهاى پشت سر هم است. و از اصمعى نقل شده كه در معناى" واترت الخبر" گفته: يعنى ابعاض آن را پشت سر هم قرار دادم در حالى كه ما بين هر دو بعض مختصر سكوتى هست «1».

اين آيه تتمه آيه قبلى است كه مى‏فرمود" ثُمَّ أَنْشَأْنا مِنْ بَعْدِهِمْ قُرُوناً" و كلمه" ثم" براى افاده بعديت ذكرى است، نه زمانى. و اين قصه اجمالى است كه از داستانهاى انبياء و امتهاى ايشان انتزاع و خلاصه گيرى شده- انبياى ما بين نوح و موسى و امتهاى آنان.

خداى تعالى مى‏فرمايد: سپس بعد از آن امت كه با صيحه هلاك شدند، و بعد از امت نوح بودند، امتهاى ديگرى خلق كرديم، و پيامبران خود را يكى پس از ديگرى به سويشان گسيل داشتيم، به طورى كه اگر يكى مى‏رفت يكى ديگر جايش را مى‏گرفت، ولى هر پيغمبرى كه از قومى به سوى آن قوم مبعوث مى‏شد تكذيبش مى‏كردند، ما هم ايشان را يكى پس از ديگرى به عذاب خود گرفته، آنها را به صورت سر گذشت در آورديم، يعنى بعد از آنكه انسانهايى زنده و خارجى بودند، معدومشان كرديم، و تنها قصه‏اى از ايشان باقى گذاشتيم، پس دور باشند مردمى كه ايمان نمى‏آورند.

اين آيات دلالت مى‏كند بر اينكه يكى از سنت‏هاى خداى تعالى اين بوده كه همواره امتى را بعد از امت ديگر انشاء و ايجاد نموده، و به سوى حق هدايتشان كند، و به اين منظور رسولانى پى در پى بفرستد كه اين سنت امتحان و ابتلاى او است. سنتى هم كه امتها داشته‏اند اين بوده كه پيغمبران را يكى پس از ديگرى تكذيب مى‏كرده‏اند. سنت دوم خدا اين است كه تكذيب كنندگان را يكى پس از ديگران هلاك كند، و اين سنت مجازات او است.

و اينكه فرموده:" وَ جَعَلْناهُمْ أَحادِيثَ" بليغ‏ترين بيان در رساندن تسلط قهر الهى بر دشمنان حق و تكذيب كنندگان دعوت حق است، چون مى‏رساند كه اين قهر آن چنان آنها را از بين مى‏برد كه نه عينى از ايشان باقى مى‏گذارد، و نه اثرى، و نه نامى و نه نشانى، تنها داستانى باقى گذاشته كه مايه عبرت ديگران باشد.