ترجمه تفسیر المیزان جلد 15
لطفا منتظر باشید ...
" وَ تَوَكَّلْ عَلَى الْحَيِّ الَّذِي لا يَمُوتُ".بيشتر مفسرين گفتهاند:" استثناء در آيه، منقطع است و معنايش" لكن من يشاء ان يتخذ الى ربه سبيلا" مىباشد، يعنى بگو من مزد نمىخواهم و ليكن اگر كسى بخواهد در راه خدا به فقيرى صدقه دهد بدهد". ولى اين تفسير صحيح نيست، چون نه در لفظ آيه دليلى بر آن وجود دارد و نه در سياق آن.بعضى «1» از مفسرين گفتهاند:" استثناء متصل است، ولى مضافى در كلام حذف شده و تقدير كلام:" الا فعل من شاء ان يتخذ الى ربه سبيلا" است، يعنى من مزدى در برابر رسالتم نمىخواهم، مگر عمل كسى كه بخواهد به وسيله ايمان و اطاعت به آنچه من بدان دعوت مىكنم راهى به سوى پروردگار خود باز كند". ولى اين نيز صحيح نيست، براى اينكه بنا بر اين تفسير، معنا همان مىشود كه ما گفتيم (البته) با اين تفاوت كه در اين تفسير تقديرى به كار گرفته شده و تقدير هم كه بر خلاف اصل است، و گرنه، ما هم گفتيم كه: اين آيه مىخواهد خيال مردم را از جهت بدهكارى مزد راحت نموده به كلى طمع ايشان را قطع كند و مزد رسالت را منحصر در پذيرفتن دعوت سازد.بعضى «2» ديگر گفتهاند: اين استثناء، متصل است ولى مضافى در تقدير است و تقدير آيه:" لا اسئلكم عليه من اجر الا اجر من شاء ..." است، يعنى من مزدى نمىخواهم مگر مزدى كه در اثر ايمان آوردن كسى عايدم مىشود، چون" الدال على الخير كفاعله" «3»، ولى اگر اين حرف صحيح باشد مقتضايش اين است كه بفرمايد:" الا من اتخذ الى ربه سبيلا" و ديگر احتياج به كلمه" شاء" نداشت چون اجرى كه عايد رسول خدا (ص) مىشود از ايمان و عمل مردم مىشود، نه از مشيت و خواستن آنان." وَ تَوَكَّلْ عَلَى الْحَيِّ الَّذِي لا يَمُوتُ وَ سَبِّحْ بِحَمْدِهِ وَ كَفى بِهِ بِذُنُوبِ عِبادِهِ خَبِيراً" بعد از آنكه اين معنا را مسجل و قطعى كرد كه رسول خدا (ص) هيچ مسئوليتى در امر مردم ندارد، و هيچ وظيفهاى جز تبليغ رسالت به عهده او نيست و بايد به آنها برساند كه در دعوتش هيچ مزدى هم منظور ندارد و مردم در كار خود در كمال اختيارند، اگر خواستند ايمان بياورند و اگر خواستند كفر بورزند. اينك در اين جمله آن بيان را تتميم
