انفال يا ثروتهاى عمومى - از هجرت تا رحلت نسخه متنی

انفال يا ثروتهاى عمومى

در الميزان فرموده: نفل به معنى زيادت است و لذا به نماز مستحبى نافله گويند كه زايد بر فريضه است. بفى ء امثال قلل جبال، ديار خراب معادن و... انفال گويند كه زايد هستند بر آن چه مردم مالك آن هستند يعنى: مالك ندارند، و نيز به غنائم جنگى انفال گويند كه زايد بر مقصود هستند و غرض اصلى از جنگ پيروزى بر دشمن و گسترش اسلام است (231)

گفته شد كه منظور از انفال در آيه (يسئلونك عن الانفال) مطلق غنائم جنگى است ولى امامان اهل بيت عليهم السلام مورد را مخصص ندانسته و آن را مطلق فى ء معنى كرده اند كه لازم است آن را تحت عنوان ثروتهاى عمومى بررسى نماييم انفال در تفسير امامان صلوات الله عليهم عبارتند از:

1: زمينهايى كه بدون چنگ به دست مسلمانان مىافتد، خواه صاحبان آن اعراض كرده رفته اند و يا با صلح و نظير آن به مسلمانان واگذار نموده اند نظير فدك و اراضى يهود بنى نضير و بحرين و مانند آن.

2: اراضى موات خواه اول ملك بوده و بعد موات شده و يا اصلا كسى مالك آن نبوده است مانند بيابانها. عن الصادق عليه السلام... الانفال كل ارض خربة باد اهلها... و كل ارض ميتة لا رب لها...

3: زمينهاى آبادى كه بى صاحب است و صاحبانش آن را ترك كرده و رفته اند.

4: قلل كوهها، دره ها، دره ها، جنگلها و نى زارها، عن داود بن فرقد، قال: قلت للصادق عليه السلام: و ماالانفال قال: بطون الاوديه و رؤس الجبال و الآجام و المعادن

5: سواحل درياها

6: تيولهاى پادشاهان واملاك و اشياء آنها در صورتى كه غصب نباشد.

7: غنائمى كه بدون اذن امام جنگ شده و به دست آمده است.

8: معادن، خواه تحت الارضى باشد ويا در روى زمين مانند نمك و غير آن.

9: ميراث كسى كه وارث ندارد.

10: درياها و اقيانوسها و خليج ها.

به صراحت قرآن: انفال مال خدا و رسول است و بعد از رسول الله صلّى الله عليه وآله وسلّم به امام و جانشينى رسول صلّى الله عليه وآله وسلّم مىرسد پيداست كه او هم در مصارف اجتماعى وتشكيل حكومت و اداره مملكت صرف مىنمايد و آنها كه گفته شد: در هر مملكت اقلام بسيار بزرگى از ثروتهاى عمومى را تشكيل مىدهد همه آنها مربوط به ولى فقيه است كه در اداره امرو مصرف مىكند.