پيمان برادرى ميان مهاجر و انصار - از هجرت تا رحلت نسخه متنی

پيمان برادرى ميان مهاجر و انصار

در ماه هشتم از سال اول هجرى، رسولخدا صلّى الله عليه وآله وسلّم ميان انصار و مهاجران علقه و پيمان برادرى برقرار فرمود، على بن ابيطالب عليه السلام را نيز به برادرى خود برگزيد(47) گويند: اين كار براى آن بود كه مهاجران با اهل مدينه بيشتر ماءنوس شوند و احساس وحشت و غربت نكنند، ابن اسحاق فرموده: حضرت به مهاجران وانصار فرمود: دو نفر دو نفر برادر شويد، آنگاه دست على بن ابيطالب را گرفت و فرمود: اين نيز برادر من است بنابراين رسول خدا و على بن ابيطالب دو برادر بودند، هكذا حمزة بن عبدالمطلب و زيدبن حارثه و....(48)

همچنين در بحار فرموده: آن حضرت در اين سال (اول هجرت) ميان مهاجرين و انصار پيمان برادرى بست وآن بر حق و مساعدت و وراث يكديگر بودن، استوار بود، همه شان نود (90) نفر بودند، چهل و پنج نفر از مهاجرين و چهل و پنج نفر از انصار، به قولى از هر طرف صد و پنجاه نفر بودند(49).

به هر حال اين جريان باعث شدكه عربهاى عدنانى (اهل مكه) با عربهاى قحطانى (اهل مدينه) چنان با هم متحد و متفق گردند، كه احتمال هرگونه درگيرى و اختلاف درآينده از بين برود و اين تصميم بسيار عاقلانه و مدبرانه بود كه آن حضرت انجام داد، اين جريان را با دو مطلب به پايان مىبريم:

اول اينكه: رسول خدا صلّى الله عليه وآله وسلّم در اين واقعه على بن ابيطالب عليه السلام را برادر خود كرد وآن يكى از مناقب بزرگ اميرالمؤمنين مىباشد، ابن شهر آشوب فرموده: آخى رسول الله صلّى الله عليه وآله بين اصحابه فجاء على تدمع عيناه فقال: يا رسول الله آخيت بين اصحابك و لم تواخ بينى و بين احد فقال النبى صلّى الله عليه وآله وسلّم: انت اخى فى الدنيا و الاخرة (50)

دوم اينكه: شرايط پيمان برادرى سه چيز بود: هر دو در راه حق و دفاع از آن پايدارى كنند، يكديگر رامواسات و كمك و يارى نمايند، بعد از مردن از يكديگر ارث ببرند نه ارحامشان، مرحوم مجلسى فرموده: آخى بين المهاجرين و الانصار على الحق و المواسات و يتوارثون بعد الممات (51) ولى جريان ارث بردن قبل از عملى شدن، توسط قرآن مجيد نسخ گرديد.

ايضا مرحوم مجلسى فرموده: پيش از آنكه به حكم توارث عمل شود آيه آخر سوره انفال و اولوا الارحام بعضهم اولى ببعض فى كتاب الله... (52) نازل گرديد و آن را نسخ كرد، آن وقت هنوز كسى از مهاجرين از دنيا نرفته بود، زيرا اولين كسى كه از آنها از دنيا رفت عثمان بن مظعون بود و او بعد از جنگ بدر فوت كرد(53).

مرحوم صدوق در فقيه پس از اشاره به جريان نسخ فرموده: اما حديثى كه مخالفان نقل كرده اند كه چون غلام حمزه از دنيا رفت حضرت نصف دارايى او را به دختر حمزه ونصف ديگر را به موالى او داد، حديثى منقطع است، آن را عبدالله بن شداد از رسول الله صلّى الله عليه وآله وسلّم نقل كرده و حديث مرسلى است... صحيح كتاب خدا است نه اين حديث (54). على هذا پيش از آن كه به تورات اخوت عمل شود آيه انفال آن را نسخ كرد و هركس به نسبت خود بازگشت.