لطفا منتظر باشید ...
7ـ روش شناسى بحث نظريه سياسى اسلام
قبل از پاسخ به سؤالات و شبهات و ارائه بحث فلسفه سياسى اسلام، ضرورت دارد كه بيان كنيم چه شيوه وروشى را بايد در تحقيق و بررسى مباحث فوق اتخاذ كنيم و به اصطلاح متدلوژى اين بحث چيست؟در واقع اين
بحث جنبه مقدماتى دارد و در ابتدا بايد به آن رسيدگى شود. آيا روش بحث ما تعقّلى است و ما بايد نظريه
اسلام را بر اساس مبانى و ادله عقلى تبيين كنيم؟يا روش بحث تعبّدى و نقلى محض است؟يعنى ارائه
ساختار و اصول و سياست هاى حكومت بر يك دسته از گزاره هاى دينى و آيات و روايات مبتنى مى گردد. يا اين
كه اساساً سياست اسلامى نيز يك پديده تجربه پذير و آزمون پذير است كه درستى و نادرستى آن را بايد در
تجربه عملى بررسى كرد؟بر اين اساس، روش بحث ما روش تجربى خواهد بود و ملاك قضاوت و نظر بايد تجربه
حكومت اسلامى باشد.نظر به اين كه بحث ما جنبه عقلانى و تعقّلى دارد، ذكر اين نكته لازم است كه متد و شيوه بحث تعقّلى دست
كم به دو شيوه قابل تقسيم است:1ـ شيوه جدلى.2ـ شيوه برهانى.وقتى ما با كسى وارد بحث و گفتگو مى شويم و
مى خواهيم موضوعى را از لحاظ عقلى بررسى كنيم، يك وقت ما و رقيبان بر يك سلسله اصول و مقدّماتى اتفاق
داريم و بر اساس مقبولات و اصول و مبانى مشترك و مورد پذيرشمان بحث مى كنيم تا به مطلب مجهولى دست
يابيم.در مقابل، در شيوه برهانى بر همه مقدّمات استدلال مى شود تا اين كه نهايتاً بحث به قضاياى اوليه و
يقينيّات و بديهيات مى انجامد كه بر اساس و مدار آنها استدلال و برهان يقينى و قطعى انجام مى پذيرد.بى شك گزينش اين شيوه موجب طولانى گشتن بحث مى شود:مثلاً اگر ما بخواهيم با اتخاذ شيوه برهانى لزوم
رعايت عدالت در حكومت اسلامى را اثبات كنيم، ابتدا بايد ماهيّت عدالت را تبيين كنيم، سپس به اين
سؤال پاسخ دهيم كه عدالت چگونه قابل اجرا مى گردد؟همچنين سؤال مى شود كه عدالت با آزادى قابل جمع
است و يا خير؟معيار عدل را چه كسى بايد تعيين كند؟
