لطفا منتظر باشید ...
خطبه 175-پند گرفتن از سخن خدا
از سخنان آن حضرت (ع)
(در اين خطبه كه با عبارت «انتفعوا ببيان الله و اتعظوا بمواعظ الله و اقبلوا نصيحه الله» (از گفتار خداوند بهره مند شويد و از پندهاى خداوند پند گيريد و نصيحت خدا را فراپذيريد) شروع مى شود [اين خطبه از خطبه هاى مفصل است كه اميرالمومنين عليه السلام آن را همان روزهايى كه با او بيعت شد و پس از كشته شدن عثمان ايراد فرمود. زمخشرى بخشى از اين خطبه را در جزء نخست ربيع الابرار آورده است و بخش پايانى آن را كه با عبارت «همانا ظلم سه گونه است» شروع مى شود، كلينى (ره) به صورت «همانا گناهان سه گونه است» در اصول كافى ج 2، ص 443 و برقى در المحاسن، ص 6 و صدوق در امالى، مجلس 44 و عياشى در تفسير عياشى، ج 2، ص 262 آورده است، مصادر نهج البلاغه، ج 2، ص 430 و استناد نهج البلاغه امتياز عليخان عرشى (ترجمه)، ص 68 مراجعه فرماييد. م. هيچ گونه بحث تاريخى طرح نشده است. ابن ابى الحديد ضمن توضيح درباره لغات و اصطلاحات و ارائه شواهد از نثر و نظم چند بحث مستقل درباره چند موضوع ايراد كرده است كه اشاره به آنها براى خوانندگان گرامى سودبخش است و از هر بحث به ترجمه يكى دو روايت بسنده مى شود تا مايه زيور اين كتاب باشد.)]فصلى در قرآن و اخبارى كه در فضيلت آن آمده است
بدان اين بخش از اين خطبه از بهتر و نكوتر سخنانى است كه در بزرگداشت و اكرام قرآن وارد شده است و مردم در اين مورد فراوان سخن گفته اند. و از جمله سخنان ديگرى كه از اميرالمومنين عليه السلام در مورد قرآن نقل شده است كلامى است كه ابن قتيبه در كتاب عيون الاخبار آن را آورده است و چنين است:
«مثل مومنى كه قرآن مى خواند همچون نارنج است كه مزه و بوى آن خوش و پسنديده است و مثل مومنى كه قرآن نخواند چون خرماست كه مزه اش نيكوست و بويى ندارد. و مثل تبهكارى كه قرآن مى خواند چون ريحان خود روى است كه بويش خوش ولى مزه اش تلخ است و مثل تبهكارى كه قرآن نمى خواند همچون حنظل (هندوانه ابوجهل) است كه مزه اش تلخ و بويش گندناك است».
پيامبر (ص) فرمود «همانا كه دلها زنگ مى زند همانگونه كه آهن زنگ مى زند» پرسيدند: اى رسول خدا، چه چيزى مايه زدودن آن زنگار است؟ فرمود «خواندن قرآن و ياد آوردن مرگ».
فصلى درباره اخبارى كه در شدت عذاب جهنم آمده است
اوزاعى [عبدالرحمان بن عمرو )88 -157 ه. ق) منسوب به اوزاع كه نام شاخه يى از قبيله همدان است. به الاعلام، ج 4، ص 94 مراجعه فرماييد. م. ضمن اندرزهاى خود به منصور چنين گفت: «براى من از رسول خدا (ص) روايت شده كه فرموده است: اگر جامه يى از جامه هاى دوزخيان ميان آسمان و زمين آويخته شود همه مردم زمين را مى سوزاند، پس چگونه خواهد بود حال آن كس كه آن را بر او بپوشانند و اگر دلوى از آب سوزان دوزخ بر همه آبهاى زمين فروريزد همه آبها را چنان بد بو و بدمزه مى كند كه هيچ آفريده را ياراى آشاميدن از آن نخواهد بود، پس چگونه است حال كسى كه بايد از حميم جهنم بياشامد؟ و اگر تنها حلقه يى از زنجيرهاى آتشين بر كوهى نهاده شود آن كوه را همچون سرب ذوب و گداخته خواهد ساخت، پس چگونه است آن كسى كه بر آن زنجير در افتد و اضافه آنرا هم بر گردنش نهند».
]ابوهريره از پيامبر (ص) نقل مى كند كه فرموده است «اگر در اين مسجد صدهزار تن يا افزون از آن باشند و مردى از دوزخيان را پيش ايشان آوردند و نفس بكشد و بازدم او به آنان برسد همانا كه مسجد و هر كس را در آن باشد به آتش مى كشد». [ابوجعفر محمد بن حسن فنال نيشابورى مقتول به سال 508 قمرى اين روايت را بدون ذكر راوى آورده است به روضه الواعظين، ترجمه اين بنده، ص 797، تهران، نشر نى، 1366 ش مراجعه فرماييد. م.
](ابن ابى الحديد سپس فصلى مفصل در هفده صفحه در مورد اجتماعى بودن و عزلت آورده است و پس از اينكه توضيح مى دهد كه اميرالمومنين (ع) همانگونه كه گاه به عزلت تشويق كرده است گاه از آن نهى فرموده است) مى گويد: همگى اين فصل و مطالب عزلت را از سخنان ابوحامد غزالى در احياء علوم الدين نقل كرديم و هرجا لازم بود آن را تهذيب كرديم.
