لطفا منتظر باشید ...
خطبه 210-در وصف سالكان
از سخنان آن حضرت (ع)در اين خطبه كه با عبارت «قد احيا عقله و امات نفسه» (عارف عقل خويش را زنده گردانيد و شهوت نفس خويش را نابود كرد) [آنچه قابل تذكر است اين است كه در ترجمه فارسى نهج البلاغه از قرن پنجم و ششم كه به همت استاد دكتر عزيزالله جوينى چاپ شده است آمده است كه اين خطبه در وصف رسول خدا (ص) است و انصاف مطلب اين است كه رسول خدا (ص) نمونه اكمل و اسوه هر عارف است. م. شروع مى شود، ابن ابى الحديد مى گويد در اين خطبه على عليه السلام عارف را توصيف مى كند و سپس چند مبحث عارفانه را به شيوه بسيار پسنديده خود تعريف مى كند و شواهد مختلف از اقوال سران و پيشگامان صوفيه ارائه مى دهد. او نخست فصلى درباره جهاد با نفس و اقوالى كه در آن باره آمده است مى آورد و مى گويد: بزرگان صوفيه معتقدند كه هر كسى در آغاز كار صاحب مجاهده با نفس نباشد هيچ بويى از طريقت نبرده است. و ضمن همين مبحث درباره اهميت و ارزش گرسنگى سخن گفته است. آن گاه فصلى ديگر درباره انواع رياضتهاى نفسائى آورده و آن را به چهار گونه تقسيم كرده است. پس از آن درباره تاثير گرسنگى در مورد پديد آمدن صفاى نفس سخن گفته و سرانجام سخنانى از فلاسفه و حكيمان در مورد مكاشفاتى كه از رياضت نفس پديد مى آيد آورده است و نخست به سخنان و عقيده شيخ الرئيس ابوعلى سينا در كتاب الاشارات استناد كرده و پس از آن سخنان قشيرى را از رساله قشيريه شاهد آورده است و اشعار عارفانه بسيار لطيف عرضه داشته است كه مى توان تاثير آن ابيات را در شعر و نثر عارفانه فارسى به وضوح ديد. اما چون خارج از مباحث «جلوه تاريخ» است از ترجمه آن خوددارى شد ولى نبايد غافل بود كه از منابع بسيار سودبخش در شناخت اقوال و عقايد و تعاريف عرفانى است.)
]
