سرنوشت فرعون و قوم او
گرفتارىهاى فرعونيان از ناحيهخدا
پند و نصيحت موسى(ع) به حال فرعون و قوم او سودى نبخشيد، بلكه آنان بر سركشى وطغيان خود و آزار و شكنجهمؤمنان افزودند.موسى(ع) در برابر اين وضعيت به پيشگاه پروردگار خويش عرضه داشت:پروردگارا، تو به
فرعون و سران قوم او زرق و برق دنيوى واموال و دارايى و لباس گرانبها و كاخها و باغ و بستانها و
قدرت و حاكميت بخشيدى، ولى آنها در برابر اين نعمتها عناد و كفر ورزيده و مردم را از ايمان آوردن به
تو باز داشتند.بار خدايا، اموال آنها را نابود ساز و برقساوت قلب و عناد و كينه آنها بيفزا؛ زيرا آنان تا زمانى كه
با چشم خود نبينند، گرفتار عذاب دردناك تو شدهاند، توفيق ايمان آوردن نخواهند يافت.موسى(ع) با اين دعا، خداى خويش را خواند و برادرش هارون آمين گفت.خداوند بدانها فرمود:دعاى شما
مستجاب شد، به پيمودن راه راست ادامه دهيد و راه كسانى را كه از راه حقِّ روشن شده براى شما آگاهى
ندارند، وانهيد.خداى متعال فرمود:وَقالَ مُوسى رَبَّنا إِنَّكَ آتَيْتَ فِرْعَوْنَ وَمَلَأَهُ زِينَةً وَأَمْوالاً فِى الحَياةِ
الدُّنْيا رَبَّنا لِيُضِلُّوا عَنْ سَبِيلِكَ رَبَّنا اطْمِسْ عَلى أَمْوالِهِمْ وَاشْدُدْ
عَلى قُلُوبِهِمْ فَلا يُؤْمِنُوا حَتّى يَرَوُا العَذابَ الأَلِيمَ * قالَ قَدْ أُجِيبَتْ
دَعْوَتُكُما فَاسْتقَيِما وَلا تَتَّبِعانِّ سَبِيلَ الَّذِينَ لا يَعْلَمُونَ؛(1)موسى عرضه داشت:پروردگارا، در زندگى دنيا به فرعون و طرفدارانش زرق و برق دنيا و اموال و دارايى عطا
نمودى. پروردگارا، تا بدين وسيله مردم را از راه تو منحرف سازند خداوندا، اموال و دارايى آنها را
نابود گردان و دلهايشان را سخت بربند. آنان ايمان نمىآورند تا اينكه عذاب درناك تو را ببينند.خداوند به موسى و هارون فرمود: دعاى شما را مستجاب كردم، بنابراين هر دو ثابت قدم باشيد و راه افراد
جاهل و نادان را نپوييد.خداوند دعاى موسى را مستجاب گرداند و فرعون و قوم او را به خشكسالى و قحطى و كاهش محصولات كشاورزى و
درختان ميوه كيفر داد تا شايد به ضعف و ناتوانى خود و عاجز بودن پادشاه و خدايشان فرعون در برابر
قدرت الهى پى ببرند و پند و عبرت گيرند و دعوت موسى را اجابت كنند، ولى سرشت آنها پندپذير نبوده و از
گرفتارىهايى كه برايشان به وجود آمده بود، درس نگرفتند؛ زيرا آنها وقتى از نعمت و رفاه و آسايش
برخوردار مىشدند، مىگفتند:ما به جهت امتيازى كه بر ساير مردم داريم سزاوار اين نعمتها بوديم و
اگر پيشامد ناگوارى مانند قحطى و مصيبتى بر آنان وارد مىشد، آن را به خاطر موسى و هواداران او به
فال بد مىگرفتند، ولى اينها نمىدانستند كه هر گونه خير و يا ناگوارى كه بهطور ناگهانى به سراغ
آنها مىآيد، از ناحيه خداوند براى آنان مقدر شده است:وَلَقَدْ أَخَذْنا آلَ فِرْعَوْنَ بِالسِّنِينَ وَنَقْصٍ مِنَ الثَّمَراتِ لَعَلَّهُمْ
يَذَّكَّرُونَ * فَإِذا جاءَتْهُمُ الحَسَنَةُ قالُوا لَنا هذِهِ وَإِنْ تُصِبْهُمْ سَيِّئَةٌ
يَطَّيَّرُوا بِمُوسى وَمَنْ مَعَهُ أَلا إِنَّما طائِرُهُمْ عِنْدَ اللَّهِ وَلكِنَّ
أَكْثَرَهُمْ لايَعْلَمُونَ؛ (2)فرعونيان را به قحطى و تنگى معاش و آفت بركشت و زرع مبتلا نموديم تا شايد متذكر شوند. آنگاه كه به
آنان نيكويى و خوبى مىرسيد، آن را به شايستگى خود نسبت مىدادند و آنگاه كه پيشامد ناگوارى
برايشان رخ مىداد به موسى و پيروانش فال بد مىگرفتند. آگاه باشند كه فال بد آنها نزد خداست، ولى
بيشتر آنان بر اين امر آگاه نيستند.ولى طبيعت فرعون و قوم او كه غرق در تباهىها بودند، از اعتقاد به نشانهها و آيات روشنى كه دلالت
بر رسالت موسى داشت روگردان بود، از اين رو به تبهكارىهاى خود ادامه دادند.در اين هنگام بود كه انواع بلاها و ناگوارىها بر آنان فرود آمد، از جمله طوفان، كه املاك و
كشتزارهاى آنان را درنورديد و ملخ كشتزارهاى آنها را نابود كرد و آفتى به وجود آمد كه ميوهها را
تباه مىكرد و انسان و حيوان را اذيت و آزار مىرساند و به وجود انبوه قورباغه كيفر شدند كه همه جا
را پر كرده بود و زندگى را به كام آنها تلخ و لذت آن را از آنان سلبكردند.همان گونه كه آفتى ديگر بر
آنان فرستاد و از بينى ودهان آنها خون جارى مىشد و آب آشاميدنى آنان را آلوده مىساخت و بدنهاى
آنها را ضعيف و لاغرمىكرد و هرگاه عذاب بر آنها وارد مىشد، به موسى مىگفتند:اگر خداوند بلا و
عذاب را از ما برطرف كند به پروردگار تو ايمان آورده و بنى اسرائيل را با تو مىفرستيم، ولى زمانى كه
خداوند عذاب را از آنها دور مىساخت، پيمان شكنى مىكردند.