بدين سرنوشت بر نعمتهايى كه در آنها غوطهور و سرگرم است مورد حسابرسى قرار مىدهد، در صورتى كه
بهواسطه آنها خدا را فراموش كند و در راه حقّ و خير مصرف ننمايد: «ثُمَّ لَتُسْأَلُنَّ يَوْمَئِذٍ
عَنِ النَّعِيمِ».لذا خداوند با اين فرمودهاش پيامبر را به زهد دعوت فرموده است:«وَلا تَمُدَّنَّ عَيْنَيْكَ إِلى ما مَتَّعْنا بِهِ أَزْواجاً مِنْهُمْ زَهْرَةَ الحَياةِ
الدُّنْيا لِنَفْتِنَهُمْ فِيهِ وَرِزْقُ رَبِّكَ خَيْرٌ وَأَبْقى»(4).خداى سبحان دراين آيه شريفه، پيامبر خود و مؤمنين را از طمع به مال دنيا و روآوردن به زرق و برق آن و
انواع لذايذى كه كافران از آن بهرهمند مىشوند، برحذر داشته است، زيرا اينگونه لذايذ امتحان و
آزمايشى براى آنان است، هدايتى كه خداوند نصيب مؤمنين كرده و آنچه را در آخرت برايشان ذخيره نموده
برايشان بهتر و ماندنىتر است و اين معنا، دعوتى در جهت انزواگرايى و دست برداشتن از وسايل زندگى و
چشم داشتن به اميد ديگران نيست، بلكه منظور، گذشتن از اين لذايذ در راه يارى حقّ و دستگيرى مستمندان
است.به همين دليل زهد، يكى از سفارشات رسول اكرم(ص) براى كاستن از طمع ورزى و كشمكش بر سر دنياست،
حضرت فرمود:«به مال دنيا بىاعتنا باش تا خداوند تو را دوست بدارد و به آنچه مردم دارند چشم نداشته
باش تا مردم تو را دوست داشته باشند».نبى گرامى اسلام(ص) در زندگى خويش الگوى زهد در دنيا بوده و ازلذايذ دنيوى روگردان بود و زهد آن حضرت
از دلايل صدق نبوت وى بود. دنيا به آن بزرگوار -بهويژه پس از فتح مكه - روآورده بود ولى شيوه حضرت در
خوراك و پوشاك و اثاثيه منزل تغيير نكرد.يكى از همسران پيامبر زندگى ساده رسول خدا(ص) را اين گونه توصيف مىكند:«رختخوابى كه رسول اكرم(ص) در
آن مىخوابيد از پوستى كه با ليف خرما پُر شده بود تهيه گشته بود. گاهى ما به عنوان خانواده رسول
خدا(ص) مدت يك ماه براى پختن غذا، آتش روشن نمىكرديم و خوراك ما تنها خرما و آب بود، و تا آن زمان كه
پيامبر رحلت كرد خانواده وى، دو روز پى در پى از قرص نان جو هم، سير نگشتند».از ابن عباس روايت شده كه گفت: «رسول اكرم(ص) شبها گرسنه مىخوابيد و خود و خانوادهاش غذا براى
شام نداشتند و بيشتر نانى كه استفاده مىكردند از جو تهيه شده بود».البته اين بدين معنا نيست كه پيامبرخدا(ص) در مدت عمر خود از اين گونه غذا استفاده مىكردند، بلكه
روايت شده كه آن حضرت حلوا و عسل را دوست مىداشت و از گوشت و سبزيجات و ميوه تناول مىفرمود، ولى
براى كمك به تهيدستان امت خود، از خوردن آنها خوددارى مىكرد و جز به مقدارى كه سدّجوع وى نمايد
تناول نمىفرمود.
عبادت حضرت
پيامبر اسلام(ص) بيش ازديگران به عبادت مىپرداخت. عشق و علاقه به عبادت در ژرفاى قلبش جاى گرفتهبود. وى با خدا مرتبط بوده و خويشتن را در راه او فانى ساخته بود و عبادت و پرستش خدا جزئى از هستى او
را تشكيل مىداد.يكى از بزرگ ترين مظاهر عبادت آن حضرت اين بود كه در كليه حالات، تسليم الهى بوده و رو به سوى او داشت
و كسى كه با تسليم در برابر حقّ، رو به سوى خدا آرد، بهترين و برترين مظاهر ديانت را به منصه ظهور
گذاشته است.خداى سبحان فرمود: «وَمَنْ أَحْسَنُ دِيناً مِمَّنْ أَسْلَمَ وَجْهَهُ لِلَّهِ
وَهُوَمُحْسِنٌ».(5)آن سخن الهى را كه از حيث معنا در بين كتب آسمانى منحصر به فرد بوده و بيانگر چگونگى تسليم خدا شدن
است، در قرآن كريم مىيابيم كه حضرت محمد(ص) را مخاطب ساخته و فرموده است:قُلْ إِنَّ صَلاتِى وَنُسُكِى وَمَحْياىَ وَمَماتِى لِلَّهِ رَبِّ العالَمِينَ * لا شَرِيكَ لَهُ
وَبِذلِكَ أُمِرْتُ وَأَنَا أَوَّلُ المُسْلِمِينَ؛(6)اى پيامبر، بگو نماز و طاعت و زندگى و مماتم براى خداوند پروردگار جهانيان است، شريكى ندارد و به
همين كارها مأمور شدهام و من نخستين كسى هستم كه تسليم امر خدا مىباشم».از اين گفته كمال درجه اخلاص براى خدا بيان گشته است.رسول گرامى در همه حالات از خداوند بيمناك بود و
پيوسته او را ياد مىكرد و از وى طلب آمرزش مىنمود و عرضه مىداشت:والله إني لأستغفر الله و أتوب إليه في اليوم أكثر من سبعين مرّة؛به خدا سوگند من هر روز هفتاد بار از خداوند طلب آمرزش نموده و نزدش توبه مىكنم.