بت شكنى ابراهيم - همراه با پیامبران در قرآن نسخه متنی

مى‏خواهم كه خدايم درباره من بسيار مهربان است. من از شما و بت‏هايى كه به جاى خدا مى‏پرستيد دورى
مى‏گزينم و خداى يكتا را مى‏خوانم و اميدوارم مرا از لطف خويش محروم نگرداند.

اين سخن، احساسات و عواطف هر شنونده‏اى را تحريك مى‏كند. ببينيد چگونه ابراهيم(ع) هرگاه كه قصد پند
و اندرز نمود به چه نحو با كلامِ عاطفى «يا ابتِ» و در نهايت احترام و كمال عشق و ادب سخن خود را آغاز
كرد.

ابراهيم، سخن خود را با برهان عقلى با پدر خويش آغاز مى‏كند و مى‏گويد:

چرا جسم بى‏جانى را كه نه
مى‏شنود و نه مى‏بيند و نه سود و زيانى مى‏رساند پرستش مى‏كنى؟

و سپس پند و اندرز خود را پى گرفته و
با مهربانى، پدر خويش را به پذيرش حق دعوت مى‏كند و از بيم اين‏كه مبادا نظريه پدر، مورد اهانت و
اسائه ادب قرار گيرد و بدين ترتيب از او روگردان شود، او را به طور مطلق به جهل و نادانى توصيف نكرد و
خود را از حيث علم و دانش در سطح بسيار بالايى مطرح ننمود، تا بر پدر خود اظهار برترى نكند و پدر از او
متنفّر نگردد.

وى گفت: من داراى علم و دانشى هستم كه از ناحيه خدا به من عطا شده است و تو از چنين علمى
برخوردار نيستى.

بنابراين پندهايم را بپذير، چرا كه من تو را به راه راست رهنمون مى‏شوم. و در واقع
همان شيطانى كه خداى خود را نافرمانى كرد، دشمن توست و هم او تو را به وادى اين گمراهى كشاند تا تو را
به عذاب الهى گرفتار سازد.

ولى پدرش با پيش دستى به وى گفت: شگفتا!

ابراهيم، آيا تو از پرستش بت‏ها رو
گردانى؟

اگر از عقيده خود - كه جلوگيرى از پرستش بت‏هاست - دست برندارى، تو را سنگباران خواهم كرد.

اينك به كنارى رو و اگر در
پى رهايى هستى، تا زنده‏اى از من دور باش.

ابراهيم در پاسخ تهديد پدر و از خود راندن وى، جز «سلام عليك» سخن ديگرى نگفت؛ يعنى هرگز از من به تو
گزند و آزار و اذيّتى نخواهد رسيد، بلكه از ناحيه من سالم مى‏مانى، ازخدا خواهم خواست تا تو را
ببخشايد و از كيفرت درگذرد، خداوند مقرر فرموده كه لطفش شامل حالم گردد و دعايم را مستجاب گرداند.

و اگر از اين‏كه تو را به ايمان به خدا دعوت مى‏كنم، ناخرسندى، بنابراين من از تو و قومت و
معبودهايى كه به جاى خدا مى‏پرستيد، دورى جسته، تا خداى يگانه را پرستش نمايم. شايد در پرستش او چون
شما در پرستش خدايانتان، نوميد نگشته و تلاش بيهوده نكرده باشم.

ابراهيم(ع) همان گونه كه به پدرش وعده داده بود و پيش از اين‏كه از ايمان وى مأيوس‏گردد، براى او طلب
آمرزش كرد، ولى پس از آن‏كه برايش روشن شد، وى دشمن خداست و نمى‏خواهد دست از پرستش بت‏ها بردارد،
همان گونه كه در قرآن آمده، از او بيزارى جست:

وَما كانَ اسْتِغْفارُ إِبْراهِيمَ لِأَبِيهِ إِلّا عَنْ مَوْعِدَةٍ وَعَدَها إِيّاهُ فَلَمّا
تَبَيَّنَ لَهُ أَنَّهُ عَدُوٌّ لِلَّهِ تَبَرَّأَ مِنْهُ إِنَّ إِبْراهِيمَ لَأَوّاهٌ
حَلِيمٌ؛(8)

آمرزش طلبى ابراهيم براى پدر [پدر بزرگش‏] به خاطر وعده‏اى بود كه به وى داده بود، ولى زمانى كه روشن
شد او دشمن خداست، از او بيزارى جست. به راستى كه ابراهيم فردى بسيار بردبار و خدا ترس بود.

بت شكنى ابراهيم

ابراهيم تصميم خود را مبنى بر درهم شكستن بت‏هايى كه قوم او مى‏پرستيدند، در دل نهان ساخت و سوگند
خورد آنها را نابود كند، اين راهى عملى بود كه خواست براى قوم خود آن را ابراز نمايد تا بر آنها اقامه
دليل كند كه اين بت‏ها سود و زيانى نمى‏رسانند و اگر كسى بدان‏ها آسيبى برساند، اين بت‏ها قادر
نيستند متقابلاً به آنها زيانى وارد سازند. بنابراين، برهان عملى مى‏تواند تأثيرى ژرف‏تر از پند و
اندرز در دل‏ها داشته باشد.

ابراهيم(ع) در پى فرصت مناسبى بود تا اهداف و مقاصد خويش را در يكى از روزهاى جشن قوم خود عملى سازد.

پدرش بدو گفت:

اى ابراهيم، امروز عيد است، اگر همراه ما بيرون بيايى و در مراسم جشن و سرور با ما شركت
جويى، به تو خوش خواهد گذشت.

ابراهيم همراه آنان از شهر بيرون رفت و سپس عذرى برايش پيش آمد كه به
واسطه آن مى‏توانست باز گردد.

هنگام شب نگاهى به ستارگان انداخت و گفت:

من در طالع اين ستارگان چنين
مى‏بينم كه به‏زودى به بيمارى طاعون مبتلا خواهم شد، به همين دليل مردم ازسرايت آن بيمارى
برخودشان بيمناك شده و او را رها ساختند و وى به سمت جايگاه و معبدى - كه بت‏ها در آن قرار داشتند -
بازگشت، درحالى كه تصميم برنابودى آنها گرفته بود.