شكست پس از پيروزى - همراه با پیامبران در قرآن نسخه متنی

فرمود: آرى، آن دو ميان دو لشكر با يكديگر درگير شده و على(ع) با يك ضربت وى را از پاى در آورد. و سپس لشكر سواره
نظام مشركان چندين بار بر مسلمانان هجوم آورده و هر بار به واسطه تيرهايى كه به سمت آنان شليك
مى‏شد، عقب‏نشينى مى‏كردند، و بعد از آن نيروهاى پياده نظام با يك‏ديگر روبه‏رو شده و درگيرى شدت
يافت و زنان كفار براى تشويق لشكريان خود آوازه‏خوانى مى‏كردند، ولى تحريك و ترغيب آنها سودى
نمى‏بخشيد؛ زيرا مسلمانان با وجود اين‏كه تعدادشان اندك بود، به گونه‏اى تحسين برانگيز در مقابل
آنان پايدارى و مقاومت نمودند، ساعتى طول نكشيد كه كفار طعم تلخ شكست را چشيده و پا به فرار گذاشتند
و زنان آنان به شيون و زارى افتاده و مسلمانان به تعقيب آنها پرداختند و به گرد آورى غنايم و اشياى
باقيمانده آنها مشغول شدند.

شكست پس از پيروزى

تيراندازانى كه رسول خدا(ص) آنها را به حراست مسلمانان گماشته بودند، وقتى احساس پيروزى كردند، براى
فرود آمدن از آن جايگاه از خويش تمايل نشان دادند.

عبدالله بن جبير فرمانده گروه به آنها گفت:

اين
كارمخالفت با دستور رسول خداست، ولى آنان به سخن وى اعتنايى نكرده و بيشتر آنان از كوه به زير آمدند
و فرمانده با تعدادى اندك از افراد با ايمان، در آنجا باقى مانده و صحنه را ترك نكردند.

وقتى خالدبن‏وليد دريافت كه دهانه كوه از نگهبانان تهى شده است، به سرعت براى نبرد با افراد
باقيمانده آنها، خود را به بالاى كوه رساند و همگى تيراندازان را از دم تيغ گذراند و از پشت سر بر
مسلمانان حمله‏ور شد.

وقتى مسلمانان متوجه اين بلا و مصيبت گشتند وحشت‏زده شده و غنيمت‏هاى خود را
رها ساختند و به گونه‏اى صفوف آنان درهم آميخت كه برخى از سربازان به دست خودى‏ها كشته و يا زخمى
مى‏شدند.

ياران پيامبر(ص) از اطراف او پراكنده شدند و برخى از آنان وارد مدينه شده و گروهى بالاى كوه به
صخره‏ها پناه بردند و رسول خدا(ص) مردم را به سوى خود فرا مى‏خواند و مى‏فرمود:

بندگان خدا به سوى من
آييد، بندگان خدا به سوى من آييد و گروهى از يارانش از جمله ابوطلحه انصارى كه مردى شجاع و دلير بود،
پيرامون حضرت گرد آمدند، ابوطلحه تيراندازى زبردست و ماهر بود كه در آن روز براى حمايت از
رسول‏اكرم(ص) دو يا سه كمان را در اثر تيراندازى شكست و مى‏گفت:

اى رسول خدا(ص) پدر و مادرم فدايت،
مبادا به تو گزندى برسد. جانم به قربانت. يكى ديگر از ياران حضرت، سعد بن ابى وقاص بود و ديگرى سهل بن
حُنيف كه يكى از تيراندازان چيره‏دست بود و كفار را آماج تيرهاى خود قرار مى‏داد، به گونه‏اى كه
همگى آنها پراكنده شدند و ابودجانه انصارى خم شد و بدن خويش را سپر پيامبر قرار داد، به‏نحوى كه
تيرهاى فراوانى به پشت او اصابت كرد و زياد بن حارث از ديگر ياران حضرت بود كه در راه حراست از آن
بزرگوار كشته شد، در اين گيرودار اُبى بن خلف آهنگ كشتن رسول خدا(ص) نمود، به مجرد اين كه نزديك شد،
حضرت نيزه‏اى به او زد و به قتل رسيد.

در اين هنگام بود كه پيامبر اكرم(ص) در اثر سنگى كه بدو پرتاب شد مجروح گشت و دندان پيشين آن حضرت شكست
و پيشانى مبارك وى شكافته شد و لب پايين حضرت مجروح شد، و خون آن بر صورتش جارى گشت و فرمود:

مردمى كه
با پيامبر خود در حالى‏كه آنها را به خدا دعوت مى‏كند، اين گونه رفتار مى‏نمايند چگونه روى
رستگارى را خواهند ديد.

خداوند اين آيه را بر او نازل فرمود:

لَيْسَ لَكَ مِنَ الأَمْرِ شَى‏ءٌ أَوْ يَتُوبَ عَلَيْهِمْ أَوْ يُعَذِّبَهُمْ فَإِنَّهُمْ
ظالِمُونَ؛(4)

اى پيامبر، به دست تو كارى نيست. اگر خدا بخواهد به لطف خود از كافران در گذرد و اگر بخواهد به جرم
اين‏كه مردمى ستمگرند، آنها را عذاب مى‏كند.

در اثناى راه، پيامبر(ص) در يكى از گودال‏هايى كه ابو عامر راهب براى مسلمانان حفر كرده بود، افتاد.

على بن ابى‏طالب دست او را گرفت و طلحه او را بالا آورد تا سرپا ايستاد. و بدين سان مسلمان‏ها پس از
پيروزى با شكست روبه‏رو شدند.

قرآن به اين ماجرا اشاره كرده و سبب آن را اختلاف مسلمانان و نافرمانى
دستور پيامبر اسلام(ص) و طمع جمع‏آورى غنايم دانسته است:

وَلَقَدْ صَدَقَكُمُ اللَّهُ وَعْدَهُ إِذ تَحُسُّونَهُمْ بِإِذنِهِ حَتّى‏ إِذا فَشِلْتُمْ
وَتَنازَعْتُمْ فِى الأَمْرِ وَعَصَيْتُمْ مِنْ بَعْدِ ما أَراكُمْ ما تُحِبُّونَ مِنْكُمْ مَنْ
يُرِيدُ الدُّنْيا وَمِنْكُمْ مَنْ يُرِيدُ الآخِرَةَ ثُمَّ صَرَفَكُمْ عَنْهُمْ
لِيَبْتَلِيَكُمْ وَلَقَدْ عَفا عَنْكُمْ وَاللَّهُ ذُو فَضْلٍ عَلى‏ المَؤْمِنِينَ؛(5)